ورق سیاه ابتدا با انجام فرآیند نورد سرد به ورق روغنی تبدیل می‌شود. سپس این ورق روغنی طی فرآیند گالوانیزه‌سازی به ورق گالوانیزه تغییر شکل می‌دهد. امروزه ورق‌های فولادی به دلیل ویژگی‌های خاص خود در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، ساخت تجهیزات ساختمانی، لوازم آشپزخانه و بسیاری دیگر کاربرد گسترده‌ای دارند. آنچه برای این صنایع اهمیت بسیاری دارد، مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی به همراه حفظ انعطاف‌پذیری است. این دو ویژگی اساسی به لطف فرآیند گالوانیزه‌سازی به دست می‌آیند. این روش نه‌تنها فلز را در برابر عوامل خورنده محافظت می‌کند، بلکه باعث می‌شود شکل ظاهری فلز تحت تأثیر ضربات و تنش‌ها تغییر نکند.
گالوانیزه کردن فلز به معنای ایجاد یک لایه محافظ از جنس روی (Zn ) بر سطح فلز است. این پوشش به عنوان سپر محافظ عمل کرده و از اکسیداسیون فلز اصلی در شرایط نامساعد جلوگیری می‌کند. قیمت ورق گالوانیزه معمولا بیشتر از قیمت ورق سیاه است که تفاوت قیمت به دلیل فرآیند گالوانیزاسیون و افزایش مقاومت در برابر خوردگی است. در این مقاله، مراحل تبدیل ورق سیاه به ورق گالوانیزه را بررسی خواهیم کرد.
ورق سیاه و ورق گالوانیزه دو نوع از ورق‌های فولادی پرکاربرد هستند که هرکدام به‌واسطه فرآیندهای مختلف تولید و ویژگی‌های خاص خود در صنایع گوناگون استفاده می‌شوند. ورق سیاه (Hot Rolled Steel) به‌دلیل فرآیند نورد گرم تولید می‌شود و سطحی زبر و مات دارد، در حالی‌که ورق گالوانیزه (Galvanized Steel) با پوششی از فلز روی (Zn) مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی پیدا می‌کند.
ورق سیاه به‌دلیل تولید از طریق نورد گرم، دارای سطحی خشن و مقاومت مکانیکی بالاست. این نوع ورق بیشتر در صنایع ساختمانی، مخازن تحت فشار و صنایع سنگین استفاده می‌شود. اما به‌دلیل عدم وجود پوشش محافظ، این ورق در معرض اکسیداسیون و زنگ‌زدگی قرار دارد. برای افزایش دوام و قابلیت‌های آن، پوشش‌دهی با فلز روی (گالوانیزه کردن) یکی از بهترین روش‌ها محسوب می‌شود. این پوشش باعث می‌شود که ورق در برابر رطوبت، مواد شیمیایی و عوامل خورنده مقاوم شود.
فرآیند گالوانیزه کردن شامل چندین مرحله اصلی است که از آماده‌سازی سطحی شروع شده و با پوشش‌دهی و خنک‌سازی خاتمه می‌یابد. در ادامه، این مراحل به تفصیل توضیح داده می‌شوند:
قبل از اعمال هرگونه پوشش، سطح ورق باید کاملاً تمیز و عاری از هر نوع آلودگی باشد. این مرحله شامل سه فرآیند اصلی است:
پس از شست‌وشو، ورق‌ها باید به‌طور کامل خشک شوند. باقی‌ماندن رطوبت روی سطح ورق می‌تواند فرآیند گالوانیزه را مختل کرده و موجب ایجاد نقص‌هایی در پوشش نهایی شود.
قبل از ورود ورق به وان مذاب روی، آن را در یک کوره به دمای مناسب (معمولاً بین 120 تا 180 درجه سانتی‌گراد) پیش‌گرم می‌کنند. این کار باعث می‌شود که ورق آماده پذیرش روی مذاب شود و از ایجاد شوک حرارتی جلوگیری گردد.
اصلی‌ترین مرحله گالوانیزه کردن، غوطه‌وری ورق در وان روی مذاب است. دمای وان معمولاً بین 420 تا 450 درجه سانتی‌گراد تنظیم می‌شود. در این مرحله:
فلز روی به‌سرعت با سطح فولاد واکنش داده و لایه‌ای از آلیاژ روی و فولاد تشکیل می‌دهد.
زمان غوطه‌وری بسته به ضخامت ورق و مشخصات فنی متغیر است.
پس از خروج ورق از وان روی، برای تثبیت پوشش و جلوگیری از اکسیداسیون آن را با استفاده از هوای سرد یا آب خنک می‌کنند. این خنک‌سازی همچنین به ایجاد سطحی صاف و یکنواخت کمک می‌کند.
در این مرحله، ورق‌های گالوانیزه از نظر کیفیت پوشش، یکنواختی ضخامت و مقاومت در برابر خوردگی مورد بررسی قرار می‌گیرند. از ابزارهایی مانند میکرومتر و آزمون‌های شیمیایی برای اطمینان از کیفیت محصول استفاده می‌شود.
برای بهبود خواص سطحی و زیبایی ورق گالوانیزه، ممکن است یک لایه محافظ اضافی مانند کروماته یا فسفاته بر روی سطح آن اعمال شود. این لایه به افزایش مقاومت در برابر مواد شیمیایی و جلوگیری از تغییر رنگ کمک می‌کند.
فرآیند گالوانیزه‌سازی به دو روش گرم و سرد انجام می‌گیرد:
گالوانیزه سرد: در این روش، روی به صورت پوشش سطحی روی فلز قرار می‌گیرد، اما آلیاژی میان فلز پایه و روی تشکیل نمی‌شود.
گالوانیزه گرم: در این روش، ورق روغنی در حمام روی مذاب غوطه‌ور شده و پوشش روی همراه با تشکیل آلیاژی از فلز پایه و روی ایجاد می‌شود.
تفاوت اصلی میان گالوانیزه گرم و سرد در تشکیل یا عدم تشکیل آلیاژ است که بر خواص نهایی و قیمت این دو نوع ورق تأثیر می‌گذارد. ورق گالوانیزه گرم به دلیل ویژگی‌های ساختاری و دوام بیشتر، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به نوع سرد دارد.
ورق‌های گالوانیزه دارای مزایای بسیاری هستند، از جمله:
ورق‌های گالوانیزه در صنایع ساختمانی (ساخت سقف، ناودان و لوله‌ها)، خودروسازی، لوازم خانگی، کشاورزی و ساخت تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فرآیند گالوانیزه کردن ممکن است اثراتی زیست‌محیطی به‌همراه داشته باشد، از جمله:
مصرف زیاد انرژی در مراحل حرارت‌دهی
انتشار گازهای مضر از وان فلز روی مذاب بااین‌حال، استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و مدیریت صحیح مواد زائد می‌تواند این اثرات را کاهش دهد.
اهمیت فرآیند گالوانیزه در افزایش دوام و کارایی ورق‌های فولادی
تبدیل ورق سیاه به ورق گالوانیزه فرآیندی پیچیده ولی ضروری است که باعث افزایش عمر و کاربردهای این محصولات فولادی می‌شود. با استفاده از تکنیک‌های گالوانیزه گرم و کنترل دقیق مراحل مختلف، می‌توان محصولی باکیفیت و مقاوم تولید کرد که نیازهای صنایع مختلف را برآورده سازد.
در نهایت، این فرآیند نه‌تنها به بهبود کیفیت و مقاومت محصولات فولادی کمک می‌کند، بلکه باعث کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش بهره‌وری در کاربردهای صنعتی و ساختمانی می‌شود.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نام*
ایمیل*
وبسایت
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
Δ
صفحه نخست
محصولات
تلگرام
اینستاگرام
