جوشکاری به عنوان یکی از مهمترین فرایندهای صنعتی، نقش کلیدی در ساخت و تعمیر سازهها و تجهیزات ایفا میکند. الکترودهای جوشکاری، یکی از اجزای حیاتی در این فرایند هستند که به همراه پوشش خود، کیفیت و استحکام جوش را تحت تأثیر قرار میدهند. در این مقاله، به بررسی وظایف پوشش الکترود در جوشکاری و اهمیت آن در تولید جوشهای باکیفیت میپردازیم.
وظیفه پوشش الکترود در جوشکاری چیست
۱. حفاظت از فلز جوش
پوشش الکترود یکی از وظایف اصلی خود را در حفاظت از فلز جوش در برابر عوامل محیطی و آلودگیها ایفا میکند. این پوشش باعث میشود که فلز جوش در زمان انبارداری و جوشکاری از زنگزدگی و سایر آسیبها در امان بماند.
۲. پایداری قوس الکتریکی
یکی دیگر از وظایف مهم پوشش الکترود، ایجاد شرایط مطلوب برای شکلگیری و پایداری قوس الکتریکی است. قوس الکتریکی در فرآیند جوشکاری نقشی اساسی ایفا میکند و پایداری آن به شدت به کیفیت پوشش الکترود وابسته است.
۳. محافظت با گازهای متصاعد شده
هنگام سوختن پوشش الکترود، گازهایی متصاعد میشوند که به عنوان محافظ برای جوش عمل میکنند. این گازها جوش را از آلودگیهای محیطی و اتمسفری حفظ کرده و بهبود کیفیت آن را تضمین میکنند.
۴. ایجاد سرباره
در حین جوشکاری، پوشش الکترود منجر به ایجاد سرباره میشود. این سرباره مانند لایهای محافظ، جوش را از آسیبهای خارجی حفظ میکند.
۵. کنترل حرارت
پوشش الکترود نقش مهمی در کاهش اتلاف حرارت و جلوگیری از پراکندگی آن دارد. این ویژگی به خصوص در جوشکاریهای حساس که به دقت حرارتی بالایی نیاز دارند، اهمیت بسیاری دارد.
۶. جلوگیری از سرد شدن سریع
یکی دیگر از مزایای پوشش الکترود، جلوگیری از سرد شدن سریع جوش است. این امر باعث میشود جوش به طور یکنواخت و به تدریج سرد شود و از ایجاد تنشهای داخلی جلوگیری کند.
۷. کنترل عمق نفوذ
پوشش الکترود به کنترل عمق نفوذ جوش کمک میکند. این عمق نفوذ صحیح باعث بهبود کیفیت و استحکام جوش میشود.
۸. افزایش راندمان جوش
استفاده از پوشش مناسب در الکترودها میتواند راندمان فرآیند جوشکاری را افزایش دهد. جوشهای باکیفیتتر سرعت و کارایی بیشتری در صنایع دارند.
۹. ایمنی بیشتر در جوشکاری
پوشش الکترود ایمنی بیشتری را برای جوشکاران فراهم میکند. همچنین، جلوگیری از پاشش جرقه نیز به ایمنی بیشتر این فرآیند کمک میکند.
۱۰. شناسایی آسان الکترودها
پوششهای مختلف الکترودها امکان شناسایی سریع و آسان آنها را فراهم میکنند. این ویژگی برای جوشکاران حرفهای که با انواع الکترودها کار میکنند، بسیار حائز اهمیت است.
۱۱. تأثیر ضخامت پوشش
به طور کلی، افزایش ضخامت پوشش الکترود به بهبود کیفیت جوش منجر میشود، اما این امر هزینه تولید را نیز افزایش میدهد. بنابراین، باید بین کیفیت و هزینه تعادل برقرار کرد.
جنس مفتول فلزی الکترود
ترکیب شیمیایی الکترود، تأثیر مستقیمی بر کیفیت جوش دارد. هرچه ترکیب شیمیایی الکترود به فلز پایه نزدیکتر باشد، جوش به دست آمده کیفیت بالاتری خواهد داشت. سازندگان الکترود برای تولید الکترودهای مختلف، از مفتولهای فلزی زیر استفاده میکنند:
- فولاد ساده کم کربن
- فولاد ساده پر کربن
- فولاد آلیاژی کم آلیاژ نیکلدار
- فولاد آلیاژی کم آلیاژ کرم-نیکلدار
- فولاد آلیاژی کم آلیاژ کممولیبدن
- فولاد آلیاژی کم آلیاژ نیکل-مولیبدن-وانادیمدار
- فولاد آلیاژی کم آلیاژ و پرآلیاژ منگنزدار
- چدن خاکستری
- چدن نشکن
- نیکل خالص
- آلیاژ نیکل-کرم-آهن
- آلیاژ نیکل-کرم-مولیبدن
- آلومینیوم خالص
- آلیاژ آلومینیوم-سیلیسیم
- آلیاژ آلومینیوم-منیزیم
- مس خالص
- آلیاژ مس-قلع
- آلیاژ مس-روی
- آلیاژ مس-آلومینیوم
انواع الکترودها بر اساس جنس
الکترودها را میتوان بر اساس جنس به دستههای زیر تقسیم کرد:
- الکترودهای آهنی (Iron electrodes)
- الکترودهای چدنی (Cast iron electrodes)
- الکترودهای آلیاژهای فولادی (Special alloy steel electrodes)
- الکترودهای فولادهای پر کربن (High carbon steel electrodes)
- الکترودهای غیرآهنی (Non-ferrous electrodes)
الکترودهای آهنی به دلیل کاربرد گسترده در جوشکاری آهن و آلیاژهای آن، بیشتر از سایر الکترودها مورد استفاده قرار میگیرند. در مقابل، الکترودهای غیرآهنی برای جوشکاری فلزات متنوعی همچون آلومینیوم، مس، برنز و برنج به کار میروند. همچنین، در جوشکاری دو قطعه فلز، معمولاً الکترودهایی از جنس مشابه با فلز مبنا انتخاب میشوند.
تقسیم بندی الکترودها بر اساس نوع پوشش
الکترودها را میتوان بر اساس نوع پوشش به شش دسته زیر تقسیم کرد:
- سلولزی: الکترودهای مهمی مانند E8010 و E7010 و E6010.
- روتیلی: شامل الکترودهای E6013، E7014 و E7024.
- اسیدی: مهمترین آنها E7027.
- اکسیدی
- قلیایی یا بازی: مانند E7018.
- روتیلی به علاوه پودر آهن
فولاد حامیران و کیفیت در جوشکاری
استفاده از الکترودهای باکیفیت و پوشش مناسب، نقش مهمی در بهبود کیفیت جوشها دارد. شرکت فولاد حامیران به عنوان یکی از پیشگامان تامین الکترودهای باکیفیت، همواره در تلاش است تا محصولاتی با ویژگیهای برتر و مطابق با استانداردهای بینالمللی ارائه دهد. انتخاب صحیح الکترود بر اساس نوع کار و شرایط جوشکاری، نه تنها کیفیت جوش را افزایش میدهد، بلکه ایمنی در فرآیند جوشکاری را نیز بهبود میبخشد. با توجه به تجربیات و دستاوردهای فولاد حامیران، مشتریان میتوانند با اطمینان، الکترودهای مناسب را برای نیازهای خود انتخاب کرده و از کیفیت و دوام جوشهای خود مطمئن باشند.
