فولاد ایران در سایه محدودیت انرژی

جمع مبلغ:	0 تومانءءء
ارزش افزوده:	0 تومانءءء
جمع کل فاکتور:	0تومانءءء

در شرایطی که صنعت فولاد ایران به عنوان یکی از استراتژیک‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور، نقشی کلیدی در توسعه زیرساخت‌ها و تولیدات صنعتی ایفا می‌کند، چالش‌های ناشی از کمبود انرژی و محدودیت‌های برقی تأثیرات محسوسی بر تولید این زنجیره مهم داشته است. گزارش‌ منتشر شده از پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که این محدودیت‌ها، کاهش قابل توجهی در تولید بسیاری از محصولات فولادی به همراه داشته‌اند. با این حال، برخی از بخش‌ها همچنان با رشد تولید مواجه بوده‌اند.

وضعیت کلی تولید زنجیره فولاد

در پنج ماهه سال ۱۴۰۳، با کاهش ۵.۴ درصدی تولید فولاد میانی در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۲، مجموع تولید فولاد میانی به 12168 میلیون تن رسیده است. این کاهش عمدتاً به دلیل محدودیت‌های برقی بوده که به تولید شمش فولادی، نبشی و ناودانی، و میلگرد آسیب زده است. به‌خصوص، بیشترین نرخ افت تولید مربوط به نبشی و ناودانی با ۱۳.۶ درصد و در رده دوم، میلگرد با ۹.۲ درصد بوده است.

محصول	کل تولید
محصول	پنج ماهه سال 1402	پنج ماهه سال 1403	درصد تغییرات
تیرآهن	643	614	-4.5
میلگرد	4370	3967	-9.2
نبشی، ناودانی و سایر مقاطع	391	338	-13.6
کل مقاطع طویل فولادی	5404	4919	-9
ورق گرم	3855	4005	3.9
ورق سرد	1109	1158	4.4
ورق پوششدار	706	726	2.8
کل مقاطع تخت فولادی	4021	4249	5.7
کل محصولات فولادی	9425	9168	-2.7
بیلت و بلوم	8074	7433	-7.9
اسلب	4795	4735	-1.3
فولاد میانی	12869	12168	-5.4
آهن اسفنجی	15693	17506	11.6
گندله سنگ آهن	27630	27007	-2
کنستانتره سنگ آهن	27417	30060	9.6

تولید زنجیره فولاد در پنج ماهه نخست ۱۴۰۳

در جدول ارائه‌شده، میزان تولید محصولات فولادی در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۳ در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۲ به‌طور دقیق مورد بررسی قرار گرفته است. این جدول نشان‌دهنده نوسانات و تغییرات قابل توجه در تولید محصولات مختلف زنجیره فولاد است که تحت تأثیر عوامل گوناگون از جمله محدودیت‌های انرژی و قطعی‌های مکرر برق قرار گرفته‌اند. تیرآهن، یکی از محصولات مهم زنجیره فولاد، در این بازه زمانی با کاهش ۴.۵ درصدی مواجه شده است. تولید تیرآهن از ۶۴۳ هزار تن در پنج ماهه نخست سال گذشته به ۶۱۴ هزار تن در سال ۱۴۰۳ کاهش یافته است. میلگرد، که نقش مهمی در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی دارد، با کاهش ۹.۲ درصدی در تولید مواجه شده است. میزان تولید میلگرد از 4370 هزار تن به 3967 هزار تن کاهش یافته است. نبشی، ناودانی و سایر مقاطع فولادی نیز با بیشترین میزان کاهش در بین محصولات فولادی مواجه شده‌اند. تولید این محصولات با افت ۱۳.۶ درصدی از ۳91 هزار تن به 338 هزار تن رسیده است. با این وجود، برخی از محصولات فولادی در این دوره با افزایش تولید همراه بوده‌اند. ورق گرم که یکی از محصولات کلیدی در صنعت خودروسازی و تولید تجهیزات است، با رشد 3.9 درصدی تولید خود را به ۴00۵ هزار تن رسانده است. همچنین، ورق سرد، با افزایش ۴.۴ درصدی به ۱۱۵۸ هزار تن رسیده است. ورق پوششدار نیز با رشد ۲.۸ درصدی مواجه شده و به 726 هزار تن رسیده است. یکی دیگر از بخش‌های زنجیره فولاد که در این دوره رشد مثبتی را تجربه کرده، مقاطع تخت فولادی است. تولید این مقاطع با رشد ۵.۷ درصدی از ۴۰2۱ هزار تن به ۴۲۴۹ هزار تن رسیده است. در بخش تولید بیلت و بلوم، با وجود کاهش ۷.۹ درصدی، همچنان تولید در سطح بالایی قرار دارد. تولید این محصولات از ۸۰۷۴ هزار تن در پنج ماهه نخست ۱۴۰۲ به ۷۴۳3 هزار تن در مدت مشابه سال ۱۴۰۳ کاهش یافته است. تولید اسلب نیز با کاهش جزئی ۱.۳ درصدی همراه بوده و به ۴۷3۵ هزار تن رسیده است. این کاهش از آنچه در برخی دیگر از محصولات زنجیره فولاد مشاهده می‌شود، کمتر بوده و نشان‌دهنده پایداری نسبی در تولید این محصول است. یکی از نقاط روشن در میان این کاهش‌ها، آهن اسفنجی است. این محصول با رشد چشمگیر ۱۱.۶ درصدی به ۱7506 هزار تن رسیده است. در مجموع، تحلیل جدول نشان می‌دهد که صنعت فولاد ایران در پنج ماهه نخست ۱۴۰۳ تحت تأثیر محدودیت‌های برقی قرار گرفته و تولید بسیاری از محصولات کلیدی کاهش یافته است. با این حال، رشد برخی محصولات مانند آهن اسفنجی و ورق‌های فولادی نشان می‌دهد که برخی بخش‌های این صنعت توانسته‌اند با وجود چالش‌های موجود به تولید خود ادامه دهند.

تحلیل و ارزیابی نهایی

کاهش تولید فولاد در بسیاری از بخش‌های زنجیره فولاد به ویژه در نبشی و ناودانی، میلگرد، و شمش فولادی باعث نگرانی‌هایی در بین تولیدکنندگان این صنعت شده است. محدودیت‌های برقی عمده‌ترین عامل این کاهش‌ها عنوان شده است، به‌طوری‌که محدودیت‌های شدیدتر نسبت به سال گذشته باعث شده تولید فولاد میانی کشور حدود ۷۰۰ هزار تن کاهش یابد که ارزش آن به بیش از ۳۰۰ میلیون دلار می‌رسد. با این حال، افزایش ۱۱.۶ درصدی تولید آهن اسفنجی می‌تواند به تولیدکنندگان ذوب القایی و کارخانجات ذوب کمک کند تا با مشکلات کمتری روبرو شوند. با وجود این، کاهش ۲ درصدی تولید گندله سنگ آهن باعث نگرانی‌هایی در بخش تولید آهن اسفنجی شده و ممکن است در آینده بر زنجیره تولید اثر بگذارد. به‌طور کلی، هرچند برخی از بخش‌ها همچنان رشد داشته‌اند، اما محدودیت‌های برقی در حال آسیب‌رساندن به صنعت فولاد ایران است. برای رفع این چالش‌ها، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر و مدیریت بهینه منابع انرژی در کشور حس می‌شود تا تولیدکنندگان بتوانند بدون وقفه به فعالیت‌های خود ادامه دهند.