تعریف وصله میلگرد
میلگردها در کارخانه معمولاً در طولهای ۱۲ متری تولید میشوند. اما در بسیاری از پروژهها به میلگردهایی با طول بیشتر نیاز است. از طرفی ممکن است در حین اجرا، میلگرد دچار شکستگی، برش یا محدودیت فضا شود. در چنین شرایطی لازم است میلگردها بهوسیله روشهایی به هم متصل شوند تا یک عضو پیوسته و مقاوم تشکیل دهند. به این اتصالها وصله میلگرد (Rebar Splicing) گفته میشود. هدف از وصله میلگرد، انتقال کامل تنش بین دو میلگرد و جلوگیری از تمرکز تنش یا کاهش مقاومت در محل اتصال است. وصله میلگرد نهتنها باید از نظر فنی مقاوم باشد، بلکه از نظر اجرایی و اقتصادی نیز باید توجیهپذیر باشد. بسته به شرایط پروژه، نوع میلگرد، موقعیت سازه و محدودیتهای فضایی، میتوان از روشهای مختلف وصله استفاده کرد.انواع وصله میلگرد
وصله میلگرد براساس روش اجرا و نوع انتقال نیرو، به چهار دستهی اصلی تقسیم میشود:- وصله پوششی (Overlap Splice)
- وصله مکانیکی (Mechanical Splice)
- وصله اتکایی (Bearing Splice)
- وصله جوشی (Welded Splice)
۱. وصله پوششی یا اورلپ
وصله پوششی رایجترین و سادهترین روش اتصال میلگردهاست. در این روش، دو میلگرد بهصورت همپوشان (رویهمقرارگرفته) در کنار هم قرار داده شده و با مفتول به هم بسته میشوند. طول این همپوشانی، «طول وصله» یا طول پوشش میلگرد نام دارد. وصله پوششی معمولاً برای میلگردهایی با قطر کمتر از ۳۶ میلیمتر و در نواحی با تنش کم استفاده میشود. دو نوع وصله پوششی داریم:- وصله پوششی تماسی: دو میلگرد در تماس مستقیماند.
- وصله پوششی غیر تماسی: بین دو میلگرد فاصله مشخصی وجود دارد و این فاصله با بتن پر میشود.
مزایای وصله پوششی:
- اجرای آسان بدون نیاز به تجهیزات خاص
- هزینه کم نسبت به سایر روشها
- مناسب برای پروژههای کوچک و متوسط
معایب وصله پوششی:
- افزایش وزن و حجم سازه
- افزایش مصرف میلگرد
- کاهش کارایی در میلگردهای با قطر بالا
ضوابط وصله پوششی:
- طول وصله باید طبق آییننامه و بر اساس طول مهاری میلگرد تعیین شود.
- فاصله محور تا محور میلگردهای وصلهشده نباید از یکپنجم طول پوشش یا ۱۵۰ میلیمتر بیشتر باشد.
- وصلهی همزمان چند میلگرد مجاز نیست مگر آنکه محل وصلهها از یکدیگر فاصله داشته باشند.
۲. وصله مکانیکی میلگرد
وصله مکانیکی یا اتصال کوپلری یکی از روشهای مدرن و دقیق برای اتصال میلگردها است. در این روش، انتهای میلگردها با استفاده از بستها یا کوپلرهای فلزی به یکدیگر متصل میشوند. وصله مکانیکی معمولاً در میلگردهایی با قطر بالا (مثلاً میلگرد ۳۰ یا ۳۲ میلیمتر) و در سازههای خاص مانند برجها، پلها و سازههای لرزهای کاربرد دارد.موارد استفاده:
- زمانی که طول میلگرد کافی نیست.
- در پروژههایی که فضای کافی برای وصله پوششی وجود ندارد.
- در میلگردهای پوششدار (اپوکسی یا گالوانیزه).
- برای میلگردهای با چسبندگی پایین به بتن.
مزایای وصله مکانیکی:
- انتقال مستقیم نیرو بدون اتکا به بتن
- صرفهجویی در مصرف میلگرد و کاهش وزن سازه
- مقاومت بالا در برابر نیروهای کششی و فشاری
- اجرای سریع و دقیق در محل پروژه
ضوابط استفاده:
- انتهای میلگرد باید رزوهدار یا صاف و گونیا آماده شود.
- کوپلرها باید توان تحمل ۱۲۵٪ مقاومت تسلیم میلگرد را داشته باشند.
- فاصله بین وصلههای مجاور باید طبق استاندارد آییننامه ACI رعایت شود.
۳. وصله اتکایی میلگرد
در این روش، دو میلگرد در راستای فشاری بهصورت مستقیم روی هم قرار میگیرند. وصله اتکایی معمولاً برای میلگردهایی با قطر ۲۵ میلیمتر به بالا و در نواحی تحت فشار (نه کشش) استفاده میشود. شرط اصلی اجرای این نوع وصله، گونیا بودن سطح برش میلگردها و تماس کامل بین دو انتها است.ضوابط وصله اتکایی:
- زاویه انتهای میلگرد نسبت به سطح عمود نباید بیش از ۱.۵ درجه انحراف داشته باشد.
- سطح تماس پس از اتصال نباید بیش از ۳ درجه اختلاف داشته باشد.
- این وصله تنها در اعضای فشاری مجاز است و در نواحی کششی باید از وصله مکانیکی یا جوشی استفاده شود.
۴. وصله جوشی میلگرد
وصله جوشی یکی دیگر از روشهای متداول برای اتصال دائم میلگردها است. در این روش، دو میلگرد بهوسیله حرارت یا الکترود جوش به یکدیگر متصل میشوند. این وصله معمولاً در سازههای صنعتی و پروژههایی که نیاز به اتصال مقاوم و دائمی دارند، استفاده میشود.انواع وصله جوشی:
- جوش سر به سر (فورجینگ) در این روش، دو سر میلگرد حرارت دیده و سپس تحت فشار به هم جوش داده میشوند. این روش یکی از مقاومترین اتصالات است و در آن انتقال نیرو بهصورت مستقیم انجام میشود. لازم به ذکر است که فورجینگ برای میلگردهای کمتر از قطر ۱۴ میلیمتر مناسب نیست.
- جوش با قوس الکتریکی در این روش، با استفاده از الکترود و جریان برق، دو میلگرد ذوب و به هم متصل میشوند. برای میلگردهای آلیاژی باید قبل و بعد از جوشکاری عمل پیشگرم و سرد شدن طبیعی انجام شود تا از ترکخوردگی جلوگیری شود.
مزایای وصله جوشی:
- کاهش مصرف میلگرد و درنتیجه صرفهجویی اقتصادی
- افزایش سرعت اجرا
- امکان کنترل میزان مقاومت محل اتصال
معایب وصله جوشی:
- نیاز به نیروی متخصص و تجهیزات خاص
- خطر تغییر خواص مکانیکی میلگرد در اثر حرارت
- عدم امکان استفاده در شرایط محیطی مرطوب یا زنگزده
مقایسه انواع روشهای وصله میلگرد
|
نوع وصله |
هزینه اجرا | مقاومت نهایی | کاربرد اصلی |
تجهیزات موردنیاز |
|
وصله پوششی |
کم | متوسط | اعضای غیر بحرانی |
بدون ابزار خاص |
|
وصله مکانیکی |
متوسط تا زیاد | بسیار بالا | ستونها و مقاطع فشرده |
کوپلر و آچار مخصوص |
|
وصله اتکایی |
متوسط | بالا (در فشار) | اعضای فشاری |
ابزار برش دقیق |
|
وصله جوشی |
زیاد | بسیار بالا | پروژههای صنعتی |
دستگاه جوش و الکترود |
نکات کلیدی در اجرای وصله میلگرد
- همیشه قبل از وصلهکردن، سطح میلگردها تمیز و عاری از زنگزدگی باشد.
- محل وصلهها نباید همزمان در یک مقطع از سازه قرار گیرند.
- استفاده از وصله در نواحی با تنش زیاد مانند مرکز تیر یا ستون توصیه نمیشود.
- در میلگردهای با پوشش اپوکسی، قسمت وصلهشده باید دوباره پوشش داده شود.
- رعایت دقیق آییننامههای ACI 318، ASTM A706 و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ایران الزامی است.
فولاد حامیران؛ همراه شما در مسیر انتخاب و خرید مطمئن
وصله میلگرد یکی از مهمترین عملیاتهای اجرایی در هر پروژه عمرانی است که تأثیر مستقیمی بر ایمنی و دوام سازه دارد. انتخاب روش مناسب برای وصله باید بر اساس قطر میلگرد، نوع نیرو (کششی یا فشاری)، موقعیت سازه، شرایط محیطی و ضوابط آییننامهای انجام شود. در این میان، روشهای وصله مکانیکی و فورجینگ بهدلیل دقت بالا و مقاومت بیشتر، در پروژههای مدرن و سازههای بلندمرتبه جایگزین روشهای سنتی شدهاند.
هلدینگ فولاد حامیران بهعنوان یکی از تأمینکنندگان معتبر انواع میلگرد و اتصالات فولادی، آماده ارائه مشاوره تخصصی در زمینه انتخاب نوع میلگرد، اجرای وصلههای مکانیکی و همچنین اطلاع از قیمت میلگرد در سایزهای مختلف است. برای مشاهده آخرین نرخها و موجودی، کافی است به بخش محصولات سایت فولاد حامیران مراجعه کنید تا علاوه بر بررسی دقیق ویژگیها، خریدی مطمئن و آگاهانه داشته باشید.
