آشنایی با فرآیند اسیدشویی ورق

جمع مبلغ:	0 تومانءءء
ارزش افزوده:	0 تومانءءء
جمع کل فاکتور:	0تومانءءء

ورق اسیدشویی شده یکی از پرکاربردترین انواع ورق‌های فولادی در صنایع مختلف مانند خودروسازی، لوله‌سازی و ساخت سازه‌های فلزی است. این ورق‌ها که از نورد گرم تولید شده و با عبور از فرآیند اسیدشویی سطحی صاف، تمیز و بدون اکسید پیدا می‌کنند، به‌دلیل خواص مکانیکی مناسب و قابلیت شکل‌دهی بالا، جایگاه ویژه‌ای در بازار دارند. در ادامه به معرفی ورق اسیدشویی و فرآیند اسیدشویی ورق به طور کامل می پردازیم.

ورق اسیدشویی چیست

ورق اسیدشویی نوعی ورق فولادی نورد گرم است که پس از تولید، برای حذف لایه‌های اکسیدی، زنگ‌زدگی و سایر ناخالصی‌های سطحی، تحت عملیات شیمیایی قرار می‌گیرد. در این فرآیند، ورق فولادی در محلول‌های اسیدی مانند اسید کلریدریک (HCl) یا اسید سولفوریک (H₂SO₄) غوطه‌ور می‌شود تا سطحی صاف، براق، تمیز و عاری از آلودگی ایجاد گردد. این ورق‌ها معمولاً پیش از فرآیندهایی مانند گالوانیزه کردن، رنگ‌کاری یا کشش سرد مورد استفاده قرار می‌گیرند. ورق‌های نورد گرم در حین تولید در دمای بالا با اکسیژن هوا واکنش داده و لایه‌ای به نام پوسته اکسیدی (scale) یا اکسید آهن روی سطح آن‌ها شکل می‌گیرد. این پوسته شباهت شیمیایی زیادی به زنگ‌زدگی دارد و اگر از سطح ورق پاک نشود، می‌تواند عملکرد ورق را در فرآیندهای بعدی به شدت کاهش دهد. این لایه‌ی پوسته معمولاً در ضخامت‌های متفاوت و با رنگی خاکستری و مات تشکیل می‌شود. اگرچه سطح فلز زیر این لایه سالم است، اما برای دستیابی به کیفیت مطلوب در رنگ‌آمیزی، جوشکاری یا شکل‌دهی، باید این لایه به‌طور کامل برداشته شود. فرآیند اسیدشویی دقیقاً با همین هدف طراحی شده است. همانند قیمت ورق عوامل مختلفی مانند نوع گرید، ضخامت، استاندارد ساخت و نوسانات بازار آهن بر قیمت ورق اسیدشویی تأثیر می‌گذارند.

فرآیند اسیدشویی ورق

اسیدشویی معمولاً در خطوط تولید فولادسازی انجام شده و شامل مراحل زیر است:

آماده‌سازی اولیه

باز کردن کویل (رول)‌ها: اگر ورق‌ها به صورت رول (کویل) ذخیره شده باشند، ابتدا باز می‌شوند. پاک‌سازی سطحی: برای حذف روغن‌ها، گرد و غبار و سایر آلودگی‌ها، سطح ورق با محلول‌های قلیایی یا آب شستشو می‌شود.

غوطه‌ور شدن در محلول اسیدی

ورق‌ها وارد مخازنی حاوی محلول اسیدی (معمولاً HCl یا H₂SO₄) می‌شوند. اسید با لایه‌ی اکسیدی واکنش داده و آن را به نمک‌های محلول تبدیل می‌کند. دمای محلول بین 40 تا 80 درجه سانتی‌گراد تنظیم می‌شود تا واکنش سریع‌تر و یکنواخت‌تر انجام شود. زمان ماندگاری ورق در اسید بسته به نوع اسید، دمای محلول و ضخامت اکسید بین چند دقیقه تا ده‌ها دقیقه متغیر است.

شستشو با آب

بلافاصله پس از خروج از اسید، ورق‌ها در آب سرد یا گرم شسته می‌شوند تا باقی‌مانده‌ی اسید و نمک‌های محلول حذف شوند.

خنثی‌سازی

ورق‌ها در محلول قلیایی (مانند سود سوزآور یا کربنات سدیم) قرار می‌گیرند تا اسید باقی‌مانده روی سطح خنثی شود. این مرحله از خوردگی ورق در آینده جلوگیری می‌کند.

خشک کردن

ورق‌ها با استفاده از جریان هوای گرم یا دستگاه‌های حرارتی خشک می‌شوند تا هیچ‌گونه رطوبتی روی سطح باقی نماند.

روغن‌کاری

برای جلوگیری از زنگ‌زدگی مجدد در هنگام حمل و نگهداری، ورق‌ها با لایه‌ای نازک از روغن پوشانده می‌شوند.

بازرسی نهایی و بسته‌بندی

ورق‌ها پس از بررسی کیفیت، به‌صورت بسته‌بندی شده برای مشتریان ارسال می‌شوند. مراحل اسیدشویی ورق

روش‌های مختلف اسیدشویی

در صنایع مختلف بسته به نوع قطعه و کاربرد آن، روش‌های متفاوتی برای اسیدشویی استفاده می‌شود: غوطه‌وری (Immersion Pickling): متداول‌ترین روش که ورق‌ها به‌صورت کامل در محلول قرار می‌گیرند. اسیدشویی ساکن: محلول اسیدی در حال حرکت است اما ورق ثابت است؛ بیشتر در آبکاری استفاده می‌شود. دسته‌ای (Batch Pickling): قطعات به‌صورت دسته‌ای وارد حمام اسیدی می‌شوند. اسپری (Spray Pickling): محلول اسیدی به‌صورت افشانه روی قطعه پاشیده می‌شود؛ نیازمند ایمنی بالا است. بازگردشی (Recirculation Pickling): مخصوص لوله‌ها و مقاطع توخالی؛ اسید از داخل عبور داده می‌شود.

گریدهای ورق اسید شویی

ورق اسیدشویی بر اساس استاندارد DIN 1614 به چهار گرید دسته بندی می شود: ورق اسید شویی RRStW23 ورق اسید شویی StW22 ورق اسید شویی USt23 ورق اسید شویی StW24 این دسته از ورق های اسیدشویی بیشتر در تولید محصولات فولادی غیرآلیاژی استفاده می شوند که با استفاده از قالب گیری و کشش سرد تولید می گردند. آنالیز شیمیایی این ورق ها در جدول زیر قابل مشاهده است:

گرید فولاد	شماره فولاد	درصد کربن	درصد منگنز	درصد فسفر	درصد گوگرد	درصد نیتروژن
St22	1.0320	0.10	0.45	0.035	0.035	0.007
USt23	1.0321	0.08	0.3	0.025	0.025	0.007
RRSt23	1.0359	0.10	0.45	0.030	0.030	-
St24	1.0327	0.08	0.40	0.025	0.025	-

بر اساس استاندارد BS EN 10111 ورق های اسید شویی به چهار گرید تقسیم می گردند: ورق اسید شویی DD11 ورق اسید شویی DD12 ورق اسید شویی DD13 ورق اسید شویی DD14 این ورق ها نیز همانند ورق اسید شویی مطابق با استاندارد DIN می باشد و با بررسی آنالیز شیمیایی آنها که در جدول شماره 2 قابل مشاهده است می توان نزدیکی این گریدها را مشاهده نمود. در بعضی از موارد این ورق ها را معادل هم می دانند. به عنوان مثال معادل Stw22 را ورق DD11 می دانند.

گرید فولاد	شماره فولاد	ماکزیمم درصد کربن	ماکزیمم منگنز	ماکزیمم فسفر	ماکزیمم گوگرد
DD11	1.0332	0.12	0.60	0.045	0.045
DD12	1.0398	0.10	0.45	0.035	0.035
DD13	1.0335	0.08	0.40	0.030	0.030
DD14	1.0389	0.08	0.35	0.025	0.025

کاربردهای ورق اسیدشویی

خودروسازی: تولید شاسی، رینگ، چرخ و قطعات داخلی؛ گریدهایی مثل SAPH370، SAPH440 و QSTE380 رایج هستند. لوله‌سازی: ساخت لوله‌های انتقال آب، نفت و گاز تولید مخازن: استفاده در مخازن تحت فشار و ذخیره‌سازی مایعات و گازها ساختمان‌سازی: برای تولید پروفیل‌ها و اسکلت‌های فلزی تولید ورق‌های گالوانیزه: به عنوان پیش‌فرآیند ضروری برای چسبندگی بهتر لایه روی کشش عمیق و شکل‌دهی سرد: مناسب برای فرآیندهای فرم‌دهی دقیق انواع اسیدشویی ورق

چالش‌ها و مشکلات ورق‌های اسیدشویی

خوردگی سریع: اگر اسید به‌خوبی شسته نشود، باعث خوردگی ورق می‌شود. دفع و بازیافت اسید: هزینه‌بر و نیازمند تجهیزات پیشرفته تصفیه مصرف بالای آب: شستشوهای مکرر باعث مصرف زیاد آب صنعتی می‌شود. آسیب زیست‌محیطی: حمل و نقل و تخلیه نادرست اسیدها می‌تواند طبیعت را آلوده کند. ورق اسیدشویی؛ انتخابی حرفه‌ای برای سطحی تمیز و آماده در صنایع فلزی ورق اسیدشویی یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در صنایع فلزی، خودروسازی و ساختمانی است. فرآیند اسیدشویی با حذف اکسیدها و ناخالصی‌ها، ورق فولادی را برای فرآیندهای بعدی آماده می‌کند. در انتخاب نوع ورق، شناخت گریدها و استانداردهای معتبر مانند DIN 1614 و BS EN 10111 اهمیت زیادی دارد. اگر به دنبال سطحی تمیز، صاف و آماده برای عملیات‌های تکمیلی هستید، ورق اسیدشویی بهترین انتخاب است.