آندایز چیست؟

عملیات آندایزینگ سالهاست با هدف افزایش ضخامت لایه های اکسیدی بر روی فلزاتی چون تیتانیوم، روی، تنگستن و آلومینیوم و لوله مسی صورت می گیرد.
همانطور که مشخص است در سطح تمامی فلزات با قرار گرفتن در مجاورت هوا، لایه اکسیدی پایدار تشکیل میشود که این لایه می‌تواند از خوردگی فلز جلوگیری کند. کروماته کردن یکی از روش‌های ایجاد لایه اکسیدی است که با جذب اکسید فلز روی سطح اتفاق می‌افتد.

روش دیگری نیز با نام روش آندی یا الکتروشیمیایی وجود دارد که در شرایطی کاملا تحت کنترل انجام شده و لایه‌ای غیرقابل نفوذ به وجود می‌آورد، این روش مشابه روش آندایزینگ آلومینیوم است. در ادامه بیشتر در رابطه با آن صحبت خواهیم کرد.

مکانیزم آنودایز را می توان اینگونه تعریف کرد؛ مجموعه ای از عملیات‌هایی که با هدف تشکیل لایه اکسیدی بر روی قطعات انجام شده و در نهایت منجر به افزایش سختی، افزایش مقاومت در برابر خوردگی و تغییر در بعضی از خواص قطعه مورد نظر می شود.

این عملیات شامل عبور دادن جریان مستقیم برق از مایع الکترولیت است که موجب تشکیل لایه نازکی از اکسید با ضخامت مختلف می‌گردد.

هدف از آنودایز چیست؟

فرایند آندایزینگ با اهداف بسیار زیادی صورت می‌گیرد، از جمله افزایش مقاومت به خوردگی، افزایش قدرت چسبندگی رنگ ها، ایجاد لایه عایق، انتشار حرارت، افزایش مقاومت سایشی و… .
لایه‌های آندایز شده به راحتی می‌توانند از فلزات در برابر عواملی مثل نمک که خورنده محسوب می شود، محافظت کنند.

همچنین بهتر است بدانید اکسیدها به راحتی از چندین هزار ولت محافظت می‌ کنند و عایق‌ های بسیار خوبی برای جریان الکتریکی هستند.

آندایز آلومینیوم

در برخی موارد بر اساس شرایط موجود، نیاز به فولادی با مقاومت بالا خواهد بود، همانطور که گفته شد با انجام عملیات آندایز و ایجاد یک لایه اکسیدی می توان مقاومت فلز را افزایش داد.
پروفیل آلومینیوم  و ورق آجدار آلومینیوم در شرایط عادی و در مجاورت هوا نیز دچار اکسید می شود ولی با عمل آندایز می توان با تشکیل لایه اکسیدی ضخیم، مقاومتی چندین برابر در مقابل خوردگی ایجاد کرد.

مراحل آندایز آلومینیوم به شرح زیر است:

در ابتدا نیاز است قطعه مورد نظر با استفاده از مواد قلیایی کاملا از هر گونه آلودگی پاک شود.
در مرحله دوم اچ کاری صورت می گیرد.

بعد از اچ کاری، قطعه آماده آندش کردن و عبور جریان برق از مایع الکترولیت می باشد، در این مرحله یک کاتد و یک آند نیاز است که آلومینیوم به عنوان آند عمل کرده و فلزهایی چون تیتانیوم، سرب یا استیل نقش کاتد را ایفا می کنند. این عملیات موجب تشکیل لایه ای از اکسید بر روی فلز می‌شود.
همانطور که گفته شد عملیات آندایز، رنگ پذیری را افزایش می‌دهد، رنگ آمیزی در این مرحله توسط جریان الکتریسیته و با استفاده از نمک فلزات معدنی صورت می‌گیرد.
در آخرین مرحله نیز با هیدراته کردنِ سوراخ‌های لایه متخلخل، سطح فلز را کاملا صاف و صیقلی می‌کنند.

آندایزینگ سخت یا هارد آندایز

آندایزینگ سخت عموما در دمای پایین و حمام اسیدی اتفاق می‌افتد.
به طور کلی اگر مقاومت به خوردگی، مقاومت به سایش، سختی بیشتر یا خواص الکتریکی و حرارتی ویژه ای از لایه ی اکسیدی آلومینیوم مورد انتظار باشد، باید ضخامت آن را افزایش داد.
تشکیل لایه ضخیم در هارد آنودایز نتیجه جریان برق بیشتری است که در این فرآیند اعمال می‌شود.
از دیگر ویژگی های این روش می‌توان به تخلخلهای تشکیل شده اشاره کرد که بی نظم تر از آندایز معمولی می‌باشد، همچنین رنگی که آنودایز سخت در سطح قطعه ایجاد می کند تیره تر از آندایز معمولی است.

نتیجه

آندایزینگ یا آندش، فرآیندی الکتروشیمیایی است که برای افزایش ضخامت لایه اکسیدی طبیعی که به طور خود به خود روی سطح فلزاتی مانند آلومینیوم تشکیل می شود، انجام می شود. این لایه اکسیدی، سطح فلز را در برابر خوردگی، سایش و فرسایش محافظت می کند و همچنین می تواند به آن رنگ و ظاهری زیبا دهد.