خانکشی چیست؟
خانکشی یک فرآیند براده برداری است که در آن از یک ابزار چند دندانه ای برای ماشین کاری سطح داخلی یا خارجی قطعه استفاده می شود. در این فرآیند، هر دندانه از ابزار به تدریج مقدار کمی از سطح قطعه را برمی دارد، تا در نهایت شکل نهایی با دقت بالا حاصل شود. خانکشی معمولاً در ماشین های خاصی انجام می شود و برای تولید انبوه قطعات مشابه بسیار مناسب است.ابزارآلات خانکشی چیستند؟
ابزارآلات خانکشی ابزارهای تخصصی هستند که برای انجام عملیات خانکشی طراحی و ساخته می شوند. این ابزارها معمولاً از فولادهای ابزار سخت کاری شده مانند فولاد خشکه هوایی یا آلیاژهای کاربیدی تولید می شوند. فولاد خشکه هوایی به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش و توانایی حفظ سختی در دمای بالا، یکی از پرکاربردترین فولاد در ساخت این ابزارهاست. دندانه های متوالی ابزارآلات خانکشی با عمق و زاویه دقیق طراحی می شوند تا عملیات براده برداری به صورت تدریجی، یکنواخت و بسیار دقیق انجام گیرد.
انواع ابزارآلات خانکشی
ابزارآلات خانکشی بسته به نوع عملیات و شکل قطعه، در انواع مختلفی تولید می شوند: خانکشی داخلی (Internal Broaches): برای ایجاد شکل های داخلی مثل سوراخ های چهارگوش، شش گوش، دنده ای یا پیچیده در قطعه کار استفاده می شوند. خانکشی خارجی (Surface Broaches): جهت صاف کاری یا شکل دهی به سطوح خارجی قطعه ها به کار می روند، مانند صاف کردن سطوح تخت یا فرم دهی به شیارها. خانکشی مارپیچی: نوع خاصی از خانکشی است که برای ایجاد سطوح پیچیده با الگوهای مارپیچ استفاده می شود. خانکشی پلکانی: این نوع ابزارآلات خانکشی دارای بخش هایی با قطرها یا شکل های مختلف هستند و معمولاً برای تولید سطوح پله ای به کار می روند.ساختار ابزارآلات خانکشی
یک ابزار خانکشی معمولاً شامل سه بخش اصلی است:- ناحیه برش (Roughing teeth): دندانه های اولیه که حجم اصلی براده را از سطح قطعه جدا می کنند.
- ناحیه نیمه پرداخت (Semi-finish teeth): دندانه هایی که سطح را آماده پرداخت نهایی می کنند.
- ناحیه پرداخت (Finish teeth): دندانه هایی با عمق براده کم که کیفیت نهایی سطح را تضمین می کنند.
کاربردهای ابزارآلات خانکشی
این ابزارها در صنایع مختلفی کاربرد دارند، از جمله: صنعت خودروسازی: برای ساخت چرخ دنده، کانکتورهای دقیق، قطعات فرمان و جعبه دنده. صنعت هوافضا: جهت تولید قطعات دقیق و با تلرانس پایین مثل پره های توربین یا قطعات داخلی موتور. صنعت نظامی: در تولید قطعاتی با فرم های پیچیده و دقیق مانند گلوله یا محفظه های خاص. ابزارسازی: برای ایجاد فرم های خاص در قالب سازی و ابزارهای برش.مزایای استفاده از ابزارآلات خانکشی
استفاده از ابزارآلات خانکشی در فرآیند تولید دارای مزایای زیر است:- دقت بالا در ابعاد و تلرانس قطعه نهایی
- سطح پرداخت عالی بدون نیاز به فرآیند تکمیلی
- سرعت بالا در تولید انبوه
- توانایی شکل دهی به فرم های پیچیده
- کاهش ضایعات و افزایش عمر ابزار
نکات مهم در انتخاب ابزارآلات خانکشی
برای بهره برداری بهتر از این ابزارها، انتخاب صحیح آن ها اهمیت بالایی دارد. برخی از فاکتورهای کلیدی در انتخاب ابزار مناسب عبارت اند از:- جنس قطعه کار: موادی مثل فولاد، آلومینیوم یا چدن نیاز به طراحی دندانه متفاوت دارند.
- شکل نهایی موردنظر: نوع فرم دهی یا پروفایل موردنظر باید متناسب با نوع ابزار باشد.
- دقت مورد انتظار: در مواردی که دقت بالا و سطح نهایی صیقلی مدنظر است، نوع ابزار باید مناسب انتخاب شود.
- حجم تولید: برای تولید انبوه، ابزارهای مقاوم و بادوام با هندسه بهینه پیشنهاد می شود.
