تفاوت تیرآهن معمولی و هاش چیست؟

انتخاب نوع تیرآهن نقش مهمی در ایمنی، عملکرد و هزینه نهایی هر پروژه ساختمانی دارد. تیرآهنهای معمولی و تیرآهن هاش هرکدام ویژگیها و کاربردهای متفاوتی دارند که شناخت آنها به تصمیمگیری آگاهانه کمک میکند. از آنجا که تفاوت این مقاطع بر میزان مصرف فولاد تأثیر میگذارد، بررسی مشخصات فنی در کنار قیمت تیرآهن و قیمت تیرآهن هاش پیش از خرید، اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، این دو نوع تیرآهن را از جنبههای مختلف با هم مقایسه میکنیم تا انتخابی فنی و اقتصادی داشته باشید.

تیرآهن چیست و چرا اهمیت دارد؟

تیرآهن یکی از اصلی ترین مقاطع فولادی در سازه هاست که وظیفه انتقال بارهای وارده به ستون ها و فونداسیون را بر عهده دارد. این مقطع معمولاً به روش نورد گرم تولید شده و از دو بخش اصلی تشکیل می شود:

جان تیرآهن: بخش عمودی که نیروهای برشی را تحمل می کند.

بال تیرآهن: لبه های افقی بالا و پایین که مقاومت خمشی را تأمین می کنند.

نحوه طراحی جان و بال، تیرآهن ها را به دو گروه اصلی تیرآهن معمولی (IPE) و تیرآهن هاش (IPB یا H-Beam) تقسیم می کند.

معرفی تیرآهن معمولی (IPE)

تیرآهن معمولی رایج ترین نوع تیرآهن در پروژه های ساختمانی ایران است که مطابق استاندارد IPE تولید می شود.

ویژگی ها:

• بال های باریک تر نسبت به جان
• وزن کمتر نسبت به تیرآهن هاش
• سهولت در حمل و نصب

مزایا:

• قیمت اقتصادی تر به دلیل وزن کمتر
• دسترسی گسترده در بازار
• مناسب برای ساختمان های متعارف

معایب:

• مقاومت خمشی پایین تر نسبت به هاش
• مناسب نبودن برای دهانه های بلند و بارهای سنگین

کاربردها:

• تیرهای فرعی
• سقف ها
• ساختمان های مسکونی و کم ارتفاع

معرفی تیرآهن هاش (بال پهن)

تیرآهن هاش که با نام H-Beam شناخته می شود، دارای مقطع H شکل است و به دلیل طراحی خاص، مقاومت بسیار بالاتری نسبت به تیرآهن معمولی دارد.

ویژگی ها:

• ضخامت بیشتر جان و بال
• عرض بال تقریباً برابر با ارتفاع جان
• تحمل بالا در برابر خمش، پیچش و بار محوری

مزایا:

• ظرفیت باربری بسیار بالا
• پایداری مناسب در دهانه های بلند
• عملکرد عالی در سازه های صنعتی و سنگین

معایب:

• وزن و قیمت بالاتر نسبت به تیرآهن معمولی
• نیاز به دقت بیشتر در اجرا و اتصالات

کاربردها:

• سوله ها و سازه های صنعتی
• پل ها
• ستون های اصلی ساختمان های بلند

مقایسه ی تفاوت تیرآهن معمولی و هاش

تفاوت تیرآهن معمولی و هاش از نظر شکل مقطع

شکل مقطع اولین تفاوت مهم میان تیرآهن معمولی و هاش است. تیرآهن معمولی دارای مقطع I شکل با بال های باریک تر است، در حالی که تیرآهن هاش مقطع H شکل با بال های پهن و متقارن دارد. این تفاوت ظاهری، مستقیماً بر نحوه توزیع تنش و ظرفیت باربری سازه تأثیر می گذارد و نقش مهمی در انتخاب نوع تیرآهن دارد.

تفاوت ضخامت جان و عرض بال در تیرآهن معمولی و هاش

در تیرآهن معمولی، ضخامت جان و عرض بال کمتر است که باعث کاهش وزن کلی مقطع می شود. در مقابل، تیرآهن هاش دارای جان و بال ضخیم تر است و همین موضوع موجب افزایش مقاومت در برابر نیروهای خمشی و محوری می شود. این تفاوت، دلیل اصلی استفاده از تیرآهن هاش در سازه های سنگین و صنعتی است.

مقایسه مقاومت خمشی و باربری

تیرآهن هاش به دلیل طراحی بال پهن و ضخامت بیشتر، مقاومت خمشی و ظرفیت باربری بسیار بالاتری نسبت به تیرآهن معمولی دارد. در حالی که تیرآهن معمولی برای بارهای متعارف مناسب است، در دهانه های بلند و سازه های با بارگذاری بالا، استفاده از تیرآهن هاش ایمنی و پایداری بیشتری ایجاد می کند.

تفاوت وزن تیرآهن معمولی و هاش

وزن یکی از عوامل تعیین کننده در انتخاب نوع تیرآهن است. تیرآهن معمولی وزن کمتری دارد و باعث کاهش بار مرده سازه می شود، اما تیرآهن هاش به دلیل وزن بیشتر، مقاومت سازه ای بالاتری ارائه می دهد. انتخاب بین این دو، باید بر اساس نوع پروژه و محدودیت های سازه ای انجام شود.

تفاوت قیمت و هزینه اجرا

به طور معمول، قیمت تیرآهن هاش به دلیل وزن بالاتر و مصرف فولاد بیشتر، بالاتر از تیرآهن معمولی است. با این حال، در پروژه های بزرگ، استفاده از تیرآهن هاش می تواند هزینه های تقویتی و نگهداری را کاهش داده و در بلندمدت مقرون به صرفه تر باشد. در مقابل، تیرآهن معمولی گزینه ای اقتصادی برای ساختمان های متعارف محسوب می شود.

تفاوت تیرآهن معمولی و هاش از نظر فرآیند تولید

اگرچه تیرآهن معمولی و تیرآهن هاش هر دو از فولاد نورد گرم تولید می شوند، اما تفاوت در نوع غلتک ها، میزان تغییر شکل فولاد و کنترل ضخامت جان و بال باعث می شود محصول نهایی از نظر استحکام، وزن و کاربرد تفاوت های قابل توجهی داشته باشد. در جدول زیر، مراحل تولید این دو مقطع فولادی به صورت خلاصه مقایسه شده است.

جمع بندی مقایسه تیرآهن معمولی و هاش

در جدول زیر، تفاوت های اصلی تیرآهن معمولی و تیرآهن هاش از نظر فنی، وزنی و اقتصادی به صورت خلاصه آورده شده است تا تصمیم گیری سریع تر و دقیق تری داشته باشید:

نکات مهم هنگام خرید تیرآهن معمولی و هاش

• بررسی استاندارد تولید (IPE یا IPB)
• مقایسه وزن واقعی با جدول اشتال
• انتخاب برند و تأمین کننده معتبر
• توجه به شرایط حمل، نصب و نوع سازه

فولاد حامیران؛ مرجع تخصصی خرید تیرآهن معمولی و هاش

شرکت فولاد حامیران با بیش از پنج دهه سابقه در حوزه فولاد، یکی از معتبرترین مراکز فروش تیرآهن معمولی و هاش در ایران است.
خدمات ویژه این مجموعه شامل:

• عرضه مستقیم محصولات از کارخانه

• مشاوره تخصصی خرید بر اساس نیاز پروژه

• قیمت روز و رقابتی

• ارسال سریع به سراسر کشور

برای دریافت مشاوره یا اطلاع از قیمت تیرآهن و تیرآهن هاش، با کارشناسان فولاد حامیران تماس بگیرید تا بهترین گزینه را برای پروژه خود انتخاب کنید.