قبل از توضیح نکات خرید لوله مانیسمان باید به این اشاره کرد که لوله مانیسمان به عنوان لوله بدون درز شناخته می‌شود که از شمش فولادی به جای ورق تولید می‌شود. این نوع لوله به دلیل روش تولید خاص خود به نام مانیسمان شناخته می‌شود. مهمترین ویژگی این لوله‌ها، عدم وجود هیچ گونه درز یا جوشکاری در بدنه آنهاست.
آشنایی با لوله مانیسمان
مرحله اصلی تولید لوله مانیسمان شامل گرمادهی شمش فولادی است. در این فرآیند، شمش داخل کوره گرمادهی می شود تا به دمای بالا برسد. سپس، با استفاده از ماشین های غول پیکری که به آن ها پیلر گفته می‌شود، شمش به شکل لوله تبدیل می گردد. این عملیات که به عنوان روش مانیسمان شناخته می شود، نقش تعیین کننده‌ای در کیفیت و همچنین قیمت لوله مانیسمان دارد؛ زیرا نوع فولاد، دمای فرآیند و دقت ماشین آلات همگی بر هزینه نهایی تولید و قیمت این محصول تأثیرگذارند.
لوله مانیسمان به دلیل عدم وجود جوشکاری و استفاده از جنس فولاد بدون کربن، دارای استحکام بسیار بالا در برابر فشار، حرارت، و محیط‌های خورنده می‌باشد. این ویژگی‌ها آن را به یک گزینه مناسب برای استفاده در برنامه‌هایی که نیاز به مقاومت بالا دارند، تبدیل کرده‌اند.
انواع لوله مانیسمان از نظر روش تولید
لوله‌های مانیسمان می‌توانند به دو روش گرم تمام شده و کشش سرد تولید شوند. استاندارد ملی ایران تعیین کرده که:
- لوله‌های با اندازه اسمی ۴۰ میلی‌متر یا کمتر:
- می‌توانند به وسیله گرم تمام شده یا کشش سرد تولید شوند.
- لوله‌های با اندازه اسمی ۵۰ میلی‌متر و بالاتر:
- باید به روش گرم تمام شده تولید شوند، مگر اینکه بین مشتری و سازنده توافق شود که به روش کشش سرد تولید گردند.
مهمترین اطلاعاتی که مشتری باید در نظر داشته باشد، شامل ابعاد لوله می‌شود. این ابعاد شامل طول، قطر خارجی، ضخامت و رده لوله است که روی لوله چاپ می‌شود. این اطلاعات بسیار حیاتی هستند تا مشتری بتواند لوله‌های مناسب با مشخصات خود را انتخاب کرده و نیازهای پروژه خود را برآورده سازد.
طول لوله مانیسمان
لوله‌های مانیسمان عمدتاً در طول ۶ متر تولید و عرضه می‌شوند. اما لوله‌های مانیسمان نرمال نیز در طول‌های ۲ تا ۷ متر در بازار موجود هستند. این طول‌های نرمال به صورت خاص بر اساس سفارش مشتری و در تناژ بالا قابل تولید هستند.
استاندارد ملی ایران شماره ۱۳۸۵۳ "لوله‌های فولادی بدون درز برای کاربرد مکانیکی" نیز در مورد طول لوله‌های مانیسمان تعییناتی دارد. طبق این استاندارد:
- اگر لوله به طول ۶ متر یا بیشتر باشد، انحراف طولی می‌تواند تا ۱۵ میلی‌متر باشد.
- اگر لوله کمتر از ۶ متر باشد، انحراف طولی می‌تواند تا ۱۰ میلی‌متر باشد.
از آنجا که برخی پروژه‌ها نیازمند طول دقیق بیشتری هستند، خریداران باید در زمان سفارش دهی اطلاعات دقیق در مورد طول مورد نیاز خود را ارائه دهند تا مشخص شود که آیا لوله با انحراف‌های مشخص‌شده مناسب نیازهای آنان است یا خیر.
قطر خارجی لوله مانیسمان
قطر خارجی لوله‌های مانیسمان متنوع بوده و می‌تواند در محدوده اندازه‌های مختلف قرار گیرد. این اندازه‌ها به واحد اینچ اندازه گرفته می‌شوند. پرکاربردترین قطرهای بیرونی لوله‌های مانیسمان معمولاً از ½ اینچ تا ۸ اینچ (حدود ۱۲.۵ تا ۲۰۳ میلی‌متر) متغیر هستند. این اندازه‌ها به میلی‌متر تبدیل می‌شوند.
توجه داشته باشید که محدوده اندازه‌ها و قطرها ممکن است بسته به استانداردها، نیازهای پروژه و سفارش مشتری متغیر باشد. در هر صورت، اطلاعات دقیق در مورد قطر خارجی لوله مانیسمان باید از تولیدکننده یا فروشنده موردنظر دریافت شود.
فروش لوله مانیسمان یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌ها در صنعت مواد ساختمانی و صنایع مختلف است. قیمت لوله صنعتی بر اساس ابعاد و مشخصات آنها متغیر است. به عنوان مثال، قیمت لوله فولادی نسبت به لوله‌های مانیسمان ممکن است متفاوت باشد. بنابراین، قبل از خرید لوله‌های صنعتی، بهتر است از فروش لوله‌های فولادی و مانیسمان استفاده کنید تا بهترین قیمت و محصول را برای نیازهای خود پیدا کنید.
ضخامت لوله مانیسمان
ضخامت لوله مانیسمان، فاصله بین قطر خارجی و داخلی لوله را نشان می‌دهد. این ضخامت می‌تواند متغیر باشد و از ۰.۵ تا ۲۶ میلی‌متر متغیر باشد. با این حال، پرکاربردترین ضخامت‌های لوله‌های مانیسمان معمولاً از ۲.۷۷ تا ۳۰.۹۶ میلی‌متر (احتمالاً بر حسب اینچ) متغیر هستند.
تلرانس ضخامت برای لوله‌هایی با قطر خارجی ۴ و ۵ میلی‌متر باید بین ۲۰٪ کمتر و ۲۰٪ بیشتر از ضخامت اعلام شده باشد. برای لوله‌های با قطر خارجی ۶ و ۸ میلی‌متر، این تلرانس باید بین ۱۵٪ کمتر و ۱۵٪ بیشتر از ضخامت اعلام شده باشد.
برای اطلاعات دقیقتر و اطمینان از تطابق با استانداردهای محلی یا نقاط تولید، توصیه می‌شود که اطلاعات مربوط به ضخامت لوله مانیسمان از تولیدکننده یا فروشنده موردنظر درخواست شود.
برای اطلاعات بیشتر درباره لوله ها می توانید به مقاله لوله مانیسمان چیست مراجعه نمایید.
رده لوله مانیسمان
رده لوله مانیسمان یکی از اصطلاحات مهم در معرفی مشخصات لوله‌های بدون درز است. این رده به ضخامت لوله اشاره دارد و ارتباط مستقیمی با ضخامت لوله دارد؛ به این صورت که هر چه رده لوله بیشتر باشد، ضخامت آن نیز بیشتر است. با این حال، نکته مهم این است که رده لوله، همان ضخامت لوله نیست؛ زیرا در یک رده ثابت، اندازه‌های مختلف لوله‌ها متفاوت هستند.
رده‌های متداول لوله‌های مانیسمان عبارتند از:
- رده ۲۰ (Schedule 20)
- رده ۴۰ (Schedule 40)
- رده ۸۰ (Schedule 80)
- رده ۱۶۰ (Schedule 160)
- XS
- XXS
پرکاربردترین و پرفروش‌ترین رده‌ها معمولاً رده‌های ۲۰، ۴۰، ۸۰، ۱۶۰، XS، و XXS هستند. انتخاب رده لوله برای هر کاربرد ممکن است به توجه به آئین‌نامه‌ها، استانداردها یا پیشنهادات مهندسین سازه صورت گیرد.
خرید لوله مانیسمان
برای خرید لوله مانیسمان، اطلاعات دقیقی که باید توسط خریدار ارائه شود، از اهمیت بسزایی برخوردار است. در زیر به تفصیل به مواردی که باید مشخص شوند اشاره می‌شود:
- تعداد شاخه: تعداد واحدهای لوله مورد نیاز برای پروژه.
- نوع لوله و گرید آن: انتخاب بین لوله فولادی یا استنلس استیل و همچنین انتخاب گرید متناسب با نیاز.
- رده لوله: انتخاب رده لوله بر اساس ضخامت و مقاومت مورد نیاز.
- اندازه لوله: مشخص کردن قطر خارجی و ضخامت لوله بر اساس نیازهای پروژه.
- طول لوله: انتخاب طول لوله، که معمولاً به طول ۶ متر استاندارد است یا ممکن است بر اساس سفارش به طول نرمال مخصوصی انجام شود.
- برند تولیدکننده: انتخاب یک برند قابل اعتماد و با کیفیت.
- روش تولید لوله: انتخاب بین گرم تمام شده یا کشش سرد بسته به نیازهای پروژه.
- گزارش آزمون: تامین گزارش‌های آزمون مورد نیاز، مانند آزمون کشش، آزمون تخت بودن و آزمون انبساط توسط سنبه.
- پرداخت سطح: مشخص کردن نیاز به پرداخت سطح مانند اسیدشویی، ماسه‌زنی یا صیقل کاری.
- کاربرد نهائی لوله: توضیح دادن نحوه استفاده نهائی لوله در پروژه.
با ارائه این اطلاعات به فروشنده، امکان ارائه پیشنهادات دقیقتر و انتخاب بهترین محصول برای پروژه به وجود می‌آید.
ویژگی های ظاهری لوله مانیسمان
ویژگی‌های ظاهری لوله مانیسمان طبق استاندارد ملی ایران شامل موارد زیر است:
- قسمت‌های انتهایی صیقلی: لوله‌های نهایی باید دارای قسمت‌های انتهایی صیقلی باشند و از پلیسه خالی باشند. این قسمت‌ها باید دارای سطح پرداخت شده مناسب باشند.
- عدم حاوی پوسته: لوله‌ها باید عاری از پوسته باشند.
- سطح صیقلی: سطح داخلی و خارجی لوله باید صیقلی باشد. درجه صیقلی بودن باید متناسب با روش ساخت لوله باشد. همچنین، لوله‌ها باید دارای پرداخت ماهرانه باشند.
- نواقص سطحی: نواقصی مانند زدگی‌های ناشی از جابه‌جایی، نشانه‌های تاب‌گیری، نشانه‌های جزئی ناشی از سنبه و قالب، فرورفتگی‌های کم عمق و پوسته، در صورتی که ضخامت در محدوده پایینی رواداری بماند، مجاز هستند. این نواقص در محدوده رواداری دیواره قابل رفع باشند.
- سطح چسبنده: لوله‌های سرد پرداخت کاری شده ممکن است دارای سطح چسبنده از فسفات و روان‌کننده باشند که ناشی از فرآیند کشش روی سطح داخلی و خارجی است. این نوع سطح چسبنده جزء عیوب مضر محسوب نمی‌شود.
- رنگ رفتگی در لوله‌های آنیل و نرمال: لوله‌های آنیل و نرمال ممکن است در محیط کنترل شده دچار رنگ رفتگی شوند، اما نباید پوسته جدا شده باشد.
با رعایت این ویژگی‌ها، می‌توان اطمینان حاصل کرد که لوله مانیسمان دارای ویژگی‌های ظاهری مطلوبی است.
