ورق کربن استیل یکی از پرکاربردترین انواع ورق ها در صنایع مختلف به شمار می رود. این ورق ها به دلیل ویژگی های مکانیکی و فیزیکی برجسته ای که دارند، در تولید تجهیزات و سازه های صنعتی، ساختمانی و دیگر محصولات مورد استفاده قرار می گیرند.
ورق کربن استیل به چهار دسته اصلی تقسیم می شود: ورق کم کربن، ورق کربن متوسط، ورق پر کربن و فولاد با کربن بسیار بالا. قیمت ورق کربن استیل به عوامل متعددی از جمله درصد کربن، نوع و کیفیت فولاد، و نوسانات بازار بستگی دارد.
انواع ورق کربن استیل
کربن موجود در فولاد به طور معمول به سه دسته اصلی فولاد ابزار کربنی قرار می گیرد: فولاد کم کربن (یا نرم)، فولاد کربن متوسط و فولاد پرکربن.
هر یک از این دسته ها حاوی سطوح مختلفی از کربن هستند که در نمودار زیر نشان داده شده است.
نوع ورق کربن استیل | ترکیب کربن |
|---|---|
ورق کم کربن | 0.05-0.25% |
ورق کربن متوسط | 0.26-0.60% |
ورق پر کربن | 0.61-1.50% |
ورق کم کربن چیست
ورق کم کربن (Low Carbon Steel Sheet) معمولاً حاوی کمتر از 0.25 درصد کربن است. این نوع ورق ها به دلیل قابلیت شکل پذیری و جوش پذیری بالا، به طور گسترده در صنعت ساخت و ساز و تولید محصولات خانگی مورد استفاده قرار می گیرند. ورق های کم کربن عموماً برای ساخت سازه های سبک، لوله ها و اتصالات استفاده می شوند.
برخی از رایج ترین گریدهای ورق فولادی کم کربن، که همه ی آن ها توسط فولاد حامیران عرضه می شوند، شامل ASTM A36، A572 و A830-1020 و... هستند که هر کدام از این گریدها به دلیل محتوای کربن کم و افزودن آلیاژهای دیگر، دارای استحکام متوسط، شکل پذیری بالا و وزن سبک تر هستند.
ویژگی های ورق کم کربن
- قابلیت جوش پذیری بالا: این ورق ها به راحتی جوش داده می شوند و می توانند در فرآیندهای ساخت و ساز به کار روند.
- قابلیت شکل پذیری: ورق های کم کربن به راحتی می توانند به اشکال مختلف شکل بگیرند، که این امر باعث می شود تا در ساخت اجزای مختلف مناسب باشند.
- قیمت مناسب: قیمت ورق های کم کربن معمولاً کمتر از سایر انواع ورق های کربن استیل است.
خواص مکانیکی گرید های ورق کم کربن
گرید | نقطه تسلیم | استحکام کششی |
|---|---|---|
A36 | 36 KSI | 58-80 KSI |
A572 | 42 KSI | 60 KSI |
A572 | 50 KSI | 65 KSI |
ورق کربن متوسط چیست
ورق کربن متوسط تعادلی بین ورق کم کربن و ورق پرکربن می باشد و استحکام و سختی بیشتری نسبت به فولاد کم کربن ارائه می دهد و در عین حال انعطاف پذیرتر از فولاد کربن بالا است. فولاد کربن متوسط نیز معمولاً حاوی آلیاژهای دیگری مانند منگنز است که به خواص آن کمک می کند.
ورق کربن متوسط (Medium Carbon Steel Sheet) دارای محتوای کربن بین 0.26 تا 0.60 درصد است. این ورق ها ترکیبی از ویژگی های ورق کم کربن و پر کربن را دارند. به همین دلیل، آن ها استحکام بالایی دارند و در عین حال قابلیت شکل پذیری مناسب نیز ارائه می دهند.
سه گرید معمولی ورق فولادی کربن متوسط شامل ASTM A516 وA830 1045 می باشند.
ویژگی های ورق کربن متوسط
- استحکام بالا: این ورق ها دارای مقاومت بیشتری در برابر بارهای سنگین هستند و می توانند در کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار گیرند.
- قابلیت شکل پذیری مناسب: ورق های کربن متوسط در عین حال که استحکام بالایی دارند، قابلیت شکل پذیری نیز ارائه می دهند.
- کاربردهای متنوع: این ورق ها به طور گسترده در تولید قطعات خودرو، محورهای انتقال و اجزای مکانیکی دیگر به کار می روند.
ترکیب شیمیایی گریدهای ورق کربن متوسط
گرید | کربن | منگنز | حداکثر فسفر | حداکثر گوگرد | سیلیکون |
|---|---|---|---|---|---|
A516 | 0.30% | 0.85-1.20% | 0.025% | 0.025% | 0.15-0.40% |
A830-1045 | 0.43-0.50% | 0.60-0.90% | 0.030% | 0.030% | ----- |
خواص مکانیکی گرید ورق کربن متوسط
گرید | استحکام تسلیم | کشش |
|---|---|---|
A516 | 38 KSI | 7-90 KSI |
فولاد پر کربن چیست
فولاد پر کربن (High Carbon Steel) معمولاً حاوی بین 0.61 تا 1.5 درصد کربن است. این ورق ها دارای سختی و مقاومت بالایی هستند و به همین دلیل در تولید ابزارآلات، چاقو ها و قطعاتی که نیاز به استحکام و مقاومت در برابر سایش دارند، استفاده می شوند. اما باید توجه داشت که این نوع ورق ها قابلیت شکل پذیری کمتری نسبت به ورق های کم کربن و متوسط دارند.
ویژگی های فولاد پر کربن
- سختی و مقاومت بالا: این ورق ها برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت در برابر سایش دارند، مناسب هستند.
- کاربرد در ابزارآلات: فولاد پر کربن معمولاً در تولید ابزارآلات برشی، چاقوها و قطعاتی که نیاز به سختی دارند، استفاده می شود.
- محدودیت در شکل پذیری: ورق های پر کربن به راحتی نمی توانند شکل بگیرند و بنابراین در تولید قطعات پیچیده کاربرد کمتری دارند.
فولاد با کربن بسیار بالا
فولاد با کربن بسیار بالا (Ultra High Carbon Steel) دارای بیش از ۱.۵ درصد کربن است. این نوع فولاد به دلیل سختی و استحکام فوق العاده ای که دارد، در ساخت ابزارآلات خاص و کاربردهای ویژه استفاده می شود. اما این نوع ورق ها بسیار شکننده هستند و به راحتی نمی توانند شکل بگیرند.
ویژگی های فولاد با کربن بسیار بالا
- استحکام فوق العاده: این ورق ها دارای سختی بسیار بالایی هستند و در کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می گیرند.
- شکنندگی: به دلیل درصد بالای کربن، این نوع فولاد معمولاً شکننده است و ممکن است در صورت فشارهای شدید شکسته شود.
- کاربردهای ویژه: فولاد با کربن بسیار بالا معمولاً در تولید ابزارآلات تخصصی و سخت افزارهای صنعتی استفاده می شود.
اهمیت انتخاب ورق کربن استیل مناسب
انتخاب نوع مناسب ورق کربن استیل بستگی به نیازهای خاص پروژه و ویژگی های مورد نظر دارد. برای مثال، اگر پروژه ای نیاز به جوش پذیری بالا و قابلیت شکل پذیری دارد، ورق کم کربن انتخاب مناسبی خواهد بود. اما در مواردی که نیاز به سختی و استحکام بالاست، فولاد پر کربن یا فولاد با کربن بسیار بالا می تواند گزینه های بهتری باشد.
استانداردهای بینالمللی ISO و DIN برای ورق کربن استیل
ورقهای کربن استیل بر اساس استانداردهای بینالمللی معتبر مانند ISO و DIN تولید و عرضه میشوند تا از نظر کیفیت، استحکام و عملکرد در شرایط مختلف صنعتی قابل اطمینان باشند. از مهمترین استانداردهای ISO میتوان به ISO 630 برای فولادهای ساختمانی، ISO 9328 برای ورقهای تحت فشار و ISO 3573 برای ورقهای نورد گرم کمکربن اشاره کرد. در حوزه DIN نیز استاندارد DIN EN 10025 برای فولادهای ساختمانی مثل گرید S355 و S235، و DIN EN 10111 برای ورقهای شکلپذیر کاربردی ویژهای دارند. این استانداردها مشخصات فنی، ترکیب شیمیایی، خواص مکانیکی و تلورانسهای ابعادی ورقها را تعریف کرده و تطابق محصول با نیازهای صنعتی و ساختمانی را تضمین میکنند.
تأثیر قیمت ها بر انتخاب ورق کربن استیل
قیمت ورق کربن استیل تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. یکی از مهم ترین عوامل، درصد کربن موجود در ورق است. به طور کلی، هرچه درصد کربن بیشتر باشد، قیمت ورق نیز افزایش می یابد. همچنین، کیفیت و نوع تولید نیز بر قیمت تأثیرگذار است.
به عنوان مثال، ورق های تولید شده با فرآیندهای مدرن و فناوری های پیشرفته معمولاً قیمت بالاتری دارند. فولاد حامیران به عنوان یکی از بزرگ ترین تأمین کنندگان ورق کربن استیل، روزانه قیمت های به روز را بر اساس نوسانات بازار و کیفیت محصولات خود ارائه می دهد، که به خریداران کمک می کند تا انتخاب بهتری داشته باشند.
