ساکولت (Sockolet) چیست و چه کاربردی دارد؟

معمولاً ساکولت ها از فولادهای مقاوم مانند فولاد کربنی، فولاد آلیاژی و فولاد زنگ نزن (استنلس استیل) ساخته می شوند تا بتوانند در برابر فشار و دمای بالا عملکرد مطلوبی داشته باشند. به عنوان یکی از اتصالات مهم در خطوط لوله صنعتی، ساکولت نوعی اتصال شاخه ای (Branch Connection) است که برای انشعاب گیری از لوله اصلی به لوله فرعی مورد استفاده قرار می گیرد.

ساکولت ها در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، نیروگاه ها و تاسیسات صنعتی کاربرد گسترده ای دارند. این قطعه به گونه ای طراحی شده است که فشار را به صورت یکنواخت در محل اتصال پخش کرده و از تمرکز تنش و ایجاد ترک جلوگیری کند. از نظر ظاهری، ساکولت نوعی اتصال تقویتی با سطح داخلی دارای پله است که امکان جوشکاری به صورت سوکتی (Socket Weld) را فراهم می سازد.

ساختار و نحوه عملکرد ساکولت

در طراحی ساکولت، قسمت داخلی دارای حفره ای است که لوله فرعی درون آن قرار می گیرد و سپس با جوشکاری سوکتی، اتصال کامل می شود. این طراحی باعث می شود جوش از بیرون انجام گیرد و مقاومت مکانیکی اتصال بسیار بالا رود. ساکولت ها معمولاً در خطوطی به کار می روند که فشار یا دمای بالا وجود دارد و نیاز به اطمینان از آب بندی کامل وجود دارد.

از مزایای اصلی ساکولت نسبت به سایر اتصالات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استحکام بالا در برابر فشار داخلی
• نصب آسان تر نسبت به اتصالات جوشی مستقیم
• آب بندی عالی به دلیل نوع جوش سوکتی
• کاهش تمرکز تنش در محل اتصال

انواع ساکولت از نظر روش اتصال

ساکولت ها از نظر نوع اتصال به سه گروه اصلی تقسیم می شوند:

ساکولت جوشی (Socket Weld Sockolet)

در این نوع، لوله فرعی به صورت سوکتی داخل ساکولت قرار گرفته و سپس به روش جوشکاری لب به لب متصل می شود. این مدل در سیستم های فشار قوی و لوله کشی های صنعتی بسیار متداول است.

ساکولت دنده ای (Threaded Sockolet)

در این نوع، داخل ساکولت رزوه دار است و لوله فرعی از طریق اتصال دنده ای (Threaded) به آن وصل می شود. این مدل برای سیستم هایی با فشار متوسط و نیاز به مونتاژ سریع مناسب است.

ساکولت با انتهای لب جوشی (Butt-Weld Sockolet)

در این مدل، اتصال با استفاده از جوش لب به لب بین لوله و ساکولت انجام می شود و برای سیستم هایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر حرارت دارند مناسب است.

تفاوت ساکولت با ولدولت (Weldolet) و تریدولت (Threadolet)

هرچند ساکولت، ولدولت و تریدولت هر سه برای ایجاد انشعاب از لوله اصلی به لوله فرعی به کار می روند، اما تفاوت هایی در ساختار و نحوه اتصال دارند:

 

بنابراین، انتخاب نوع اتصال به فشار کاری، نوع سیال، روش نصب و نیاز به باز و بسته شدن دوره ای سیستم بستگی دارد.

متریال و جنس ساکولت ها

جنس ساکولت نقش تعیین کننده ای در عملکرد و قیمت آن دارد. بسته به نوع صنعت و شرایط کاری، ساکولت ها از متریال های مختلفی تولید می شوند:

فولاد کربنی (Carbon Steel)

مانند ASTM A105 یا A350 LF2 — مناسب برای کاربردهای دمای معمولی و فشار بالا در خطوط نفت و گاز.

فولاد آلیاژی (Alloy Steel)

مانند ASTM A182 F11 یا F22 — مقاوم در برابر حرارت و فشار بالا؛ کاربرد در نیروگاه ها و صنایع بخار.

فولاد زنگ نزن (Stainless Steel)

مانند ASTM A182 F304، F316 — مقاوم در برابر خوردگی و اکسیداسیون؛ مناسب برای صنایع شیمیایی و غذایی.

سوپر آلیاژها (Super Alloys)

مانند Inconel، Monel و Hastelloy — برای محیط های خورنده یا با دمای بسیار بالا.

بنابراین هنگام خرید ساکولت باید علاوه بر سایز و استاندارد، به نوع فولاد و کلاس فشاری (Class 3000, 6000, 9000) نیز توجه شود.

استانداردهای تولید ساکولت

ساکولت ها مطابق با استانداردهای بین المللی تولید می شوند تا از نظر ابعاد، تحمل فشار و کیفیت جوش قابل اعتماد باشند. مهم ترین استانداردها عبارت اند از:

• ASME B16.11 – برای اتصالات سوکتی و دنده ای
• MSS-SP-97 – برای اتصالات شاخه ای شامل Weldolet، Sockolet، Threadolet و غیره
• NACE MR0175 – برای مقاومت در برابر سولفید هیدروژن در محیط های خورنده

این استانداردها تضمین می کنند که اتصال نهایی در برابر فشار، دما و شرایط عملیاتی مقاوم باشد.

کاربرد ساکولت در صنایع مختلف

ساکولت به دلیل استحکام بالا، نصب آسان و دوام طولانی، در طیف گسترده ای از صنایع کاربرد دارد، از جمله:

1. صنایع نفت، گاز و پتروشیمی برای خطوط فشار قوی
2. نیروگاه های حرارتی برای خطوط بخار و آب داغ
3. تاسیسات صنعتی و پالایشگاهی
4. صنایع غذایی و دارویی (با استفاده از استنلس استیل)
5. سیستم های ابزار دقیق و خطوط انتقال سیالات شیمیایی

در هرکدام از این صنایع، انتخاب متریال مناسب (مانند فولاد آلیاژی یا زنگ نزن) نقش حیاتی در طول عمر و ایمنی سیستم دارد.

نکات مهم هنگام خرید ساکولت

هنگام خرید ساکولت باید به موارد زیر توجه کنید:

• جنس و کلاس فشاری بر اساس دمای کاری و فشار سیستم
• استاندارد ساخت (MSS-SP-97 یا ASME B16.11)
• سایز لوله اصلی و انشعاب
• نوع اتصال موردنیاز (Socket Weld یا Threaded)
• کیفیت سطح و سلامت جوشکاری

خرید از تأمین کنندگان معتبر مانند فولاد حامیران اطمینان خاطر از اصالت کالا و مطابقت با استانداردهای بین المللی را فراهم می کند. فولاد حامیران با ارائه انواع اتصالات صنعتی از جمله ساکولت، ولدولت، تریدولت و البو، و نیز با به روزرسانی قیمت ساکولت و سایر ملزومات لوله کشی در سایت خود، یکی از تأمین کنندگان اصلی در بازار ایران به شمار می آید.

ساکولت (Sockolet) یکی از مهم ترین اتصالات شاخه ای در سیستم های لوله کشی صنعتی است که به دلیل ساختار سوکتی، استحکام بالا و نصب آسان، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. انتخاب متریال مناسب مانند فولاد کربنی، آلیاژی یا استنلس استیل و رعایت استانداردهای تولید از جمله MSS-SP-97، ضامن دوام و ایمنی سیستم خواهد بود.

برای خرید انواع ساکولت و اطلاع از قیمت روز این محصول، می توان از طریق وب سایت فولاد حامیران اقدام نمود. این مجموعه به عنوان یکی از تأمین کنندگان معتبر اتصالات فشار قوی، محصولات خود را مطابق با استانداردهای بین المللی عرضه می کند و با بهره مندی از آزمایشگاه متالورژی حامیران، تمامی تست های کیفی و کنترل های فنی لازم را بر روی اتصالات انجام می دهد تا از دقت و دوام آن ها اطمینان حاصل شود.