چالش‌های جدید صنعت فولاد ایران
صنعت فولاد ایران در سال‌های اخیر با رشد چشمگیری در ظرفیت تولید مواجه شده و ظرفیت فعلی آن به حدود 50 میلیون تن رسیده است. با این حال، تولید واقعی حدود 32 میلیون تن است و ظرفیت استفاده شده تنها 65 درصد از این مقدار را پوشش می‌دهد. ایران در حال حاضر دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان است و زنجیره فولاد 16.5 درصد از صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌دهد.
افزایش مجوزها و چالش‌های ظرفیت مازاد
یکی از چالش‌های مهم صنعت فولاد ایران، صدور مجوزهای جدید است. در حالی که ظرفیت فعلی نزدیک به 50 میلیون تن است، برنامه‌های توسعه این صنعت با صدور مجوزهای جدید می‌تواند ظرفیت را به 145 میلیون تن برساند. با توجه به مشکلات تامین مواد اولیه مانند سنگ‌آهن و کاهش عیار معادن، توسعه بیش از حد، به نفع این صنعت نمی‌باشد و واحدهای کوچک فولادسازی که از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر نیستند، در این شرایط ممکن است تعطیل شوند.
کمبود سنگ‌آهن و چالش‌های تأمین مواد اولیه
تولید فولاد نیاز به سنگ‌آهن دارد، به طوری که برای تولید هر تن فولاد به حدود سه تن سنگ‌آهن نیاز است. برای دستیابی به هدف تولید 55 میلیون تن فولاد، به حدود 168 میلیون تن سنگ‌آهن نیاز است. با توجه به اینکه ذخایر فعلی سنگ‌آهن ایران حدود 3 میلیارد تن است، پیش‌بینی می‌شود که این ذخایر تنها تا 15 سال آینده پاسخگوی نیاز صنعت فولاد باشد و در صورت عدم اکتشافات جدید یا واردات، این مشکل به مرور زمان تشدید خواهد شد.
ناترازی انرژی و چالش‌های زیرساختی
صنعت فولاد در ایران با مشکلات انرژی روبه‌رو است. در شرایطی که کشور با ناترازی انرژی مواجه است، واحدهای فولادسازی بیشترین سهم را از قطع برق دارند. این مشکل زیرساختی، به همراه مشکلات تامین سنگ‌آهن، موجب کاهش ظرفیت تولید واقعی واحدهای فولادسازی شده است.
راهکارهای پیشنهادی برای آینده صنعت فولاد
برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که به جای صدور مجوزهای جدید برای واحدهای کوچک فولادسازی، باید به سمت توسعه حرکت کرد. این توسعه می‌تواند با ادغام واحدهای کوچک‌تر در واحدهای بزرگ‌تر به کاهش هزینه‌های سربار کمک کند. هرچند که این ادغام‌ها در ایران به دلیل فرهنگ مالکیت و سهامی خاص بودن شرکت‌ها با چالش‌هایی همراه است.
برای تحقق اهداف بلندمدت، نیاز به کار کارشناسی قوی است. رسیدن به ظرفیت‌های بالاتر از 55 میلیون تن فولاد که در برنامه هفتم توسعه مد نظر قرار گرفته، نیاز به تامین مواد اولیه، انرژی و زیرساخت‌های مناسب دارد. بدون این عوامل، توسعه صنعت فولاد با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد.
