صادرات فولاد از طریق کولبری و چالش‌های مرتبط

صادرات فولاد از طریق کولبری و چالش‌های مرتبط

کولبری یکی از معضلات اجتماعی و اقتصادی مهم در مناطق مرزی ایران، به‌ویژه در غرب کشور است که به دلیل شرایط ناپایدار اقتصادی و فقدان شغل‌های رسمی و پایدار، گسترش یافته است. کولبران، که به حمل کالاهای مختلف بر دوش خود در مسیرهای سخت و کوهستانی اشتغال دارند، به دلیل نبود فرصت‌های شغلی بهتر به این شیوه زندگی روی آورده‌اند. با این حال، اخیراً پدیده‌ای عجیب و کم‌سابقه در این حوزه شکل گرفته است.

افزایش صادرات فولاد از طریق کولبری

بر اساس اظهارات حجت‌الله میرزایی، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، در شش ماه گذشته صادرات فولاد از طریق کولبری برای اولین بار در تاریخ ایران اتفاق افتاده است. این نوع صادرات که تا پیش از این بیشتر محدود به کالاهای سبک مانند لوازم خانگی بود، اکنون فولاد را نیز شامل می‌شود. این موضوع نشان‌دهنده آن است که تولیدکنندگان فولاد در مواجهه با موانع صادرات رسمی، به این شیوه غیررسمی و پرخطر روی آورده‌اند.

چالش‌های ناشی از سیاست‌های صادراتی

یکی از دلایل اصلی این پدیده، پیمان‌سپاری ارزی است. این سیاست که با هدف کنترل نرخ ارز در کشور اعمال شده، تولیدکنندگان را مجبور می‌کند ارز حاصل از صادرات خود را از طریق سامانه نیما به نرخ دولتی بازگردانند. در نتیجه، بسیاری از تولیدکنندگان به دنبال راه‌هایی برای فرار از این الزام هستند، که یکی از این روش‌ها کولبری است. این سیاست‌ها باعث شده که تولیدکنندگان به جای اعتراض به نهادهای مربوطه، به دنبال مسیرهای غیررسمی مانند کولبری برای صادرات باشند.

رضا شهرستانی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد، در گفت‌وگویی اشاره کرد که منظور از صادرات فولاد از طریق کولبری در واقع قاچاق فولاد است، زیرا حمل آهن یا فولاد بر دوش انسان تقریباً غیرممکن است. وی معتقد است که به دلیل تعهدات ارزی و مشکلاتی که این تعهدات برای تولیدکنندگان ایجاد کرده، بخشی از محصولات تولیدی ایران از مسیرهایی غیررسمی صادر شده‌اند که منجر به عدم بازگشت ارز به کشور می‌شود.

راهکارهای جایگزین برای کاهش کولبری

برای مقابله با این معضل، پیشنهادهایی مانند استفاده از بازارچه‌های مرزی مطرح شده است. این بازارچه‌ها می‌توانند به عنوان جایگزینی رسمی برای کولبری عمل کنند و به تولیدکنندگان اجازه دهند که محصولات خود را با نرخ توافقی و نه از طریق سامانه نیما، به فروش برسانند. این روش هم‌اکنون به صورت آزمایشی در حال اجراست و طبق اظهارات برخی از مقامات، می‌تواند به حل بخشی از مشکلات ارزی تولیدکنندگان فولاد کمک کند.

در گذشته، وجود بازارچه‌های مرزی به عنوان راه‌حلی برای کاهش تجارت کولبری و تبدیل آن به یک تجارت رسمی و پایدار پیشنهاد شده بود. اما با توجه به افزایش صادرات فولاد از طریق کولبری، به نظر می‌رسد که این بازارچه‌ها هنوز نتوانسته‌اند نقش مؤثری در کاهش کولبری ایفا کنند.

آینده صادرات فولاد از مسیرهای غیررسمی

در حالی که دولت و مقامات اقتصادی به دنبال راهکارهایی برای بهبود شرایط صادرات هستند، موضوع کولبری همچنان به عنوان یک بحران مهم اقتصادی و اجتماعی باقی مانده است. هرچند استفاده از بازارچه‌های مرزی به صورت آزمایشی آغاز شده، باید دید که آیا این طرح در نهایت موفق به کاهش صادرات غیررسمی فولاد خواهد شد یا نه.

در نهایت، حل معضل کولبری و جلوگیری از استفاده از این شیوه غیررسمی و خطرناک برای صادرات، نیازمند سیاست‌های کارآمدتر و ارائه راهکارهای رسمی و قانونی برای تولیدکنندگان است تا بتوانند به‌راحتی و بدون مشکلات ارزی، به صادرات محصولات خود بپردازند.

منبع خبر: تجارت نیوز