در این مقاله، به بررسی جامع ورق قلع‌اندود چیست و ویژگی‌ها، آنالیز شیمیایی، فرآیند تولید، مزایا، معایب و کاربردهای این محصول پرداخته خواهد شد. قلع فلزی سبک با نقطه ذوب پایین است که به‌ندرت به‌صورت خالص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این فلز در برابر اسیدها و بازهای ضعیف مقاومت بالایی دارد و در آب‌های حاوی کربنات‌ها با سرعت کمی دچار خوردگی می‌شود. همچنین، قلع در تماس با خاک از پایداری بالایی برخوردار است و تنها مقدار ناچیزی دچار خوردگی می‌شود. از ویژگی‌های مهم این فلز می‌توان به لحیم‌پذیری آسان اشاره کرد. ترکیب قلع با سایر فلزات باعث ایجاد آلیاژهایی می‌شود که برخی از خصوصیات آن را تقویت کرده و حتی خواص جدیدی به آن می‌افزاید. علاوه بر مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون، قلع انعطاف‌پذیری و چکش‌خواری بالایی را نیز فراهم می‌کند.
ورق قلع‌اندود که نوعی ورق روغنی محسوب می‌شود، در طی فرآیند پوشش‌دهی با ضخامت‌های مختلفی از قلع در هر دو سطح داخلی و خارجی پوشانده شده و معمولاً با لایه‌ای نازک از کروم جهت محافظت بیشتر تکمیل می‌شود. قیمت ورق قلع‌اندود و ورق روغنی به عوامل مختلفی از جمله نوسانات بازار فلزات، میزان پوشش‌دهی، ضخامت و کیفیت ورق بستگی دارد. در حال حاضر، قیمت ورق روغنی به دلیل افزایش تقاضا در صنایع مختلف مانند خودروسازی و بسته‌بندی متغیر است. همچنین، هزینه قلع به عنوان یکی از فلزات گران‌بها، تأثیر مستقیمی بر قیمت نهایی ورق قلع‌اندود دارد.
ورق قلع‌اندود از ترکیب فولاد کربنی کم‌کربن (معمولاً 0.02 تا 0.12 درصد کربن) و یک لایه نازک قلع تشکیل شده است. درصد قلع به‌کاررفته در این ورق معمولاً بین 0.1 تا 1.5 درصد وزن کل محصول متغیر است. در واقع اصطلاح ورق تین پلیت به ورق فولادی کم کربنی گفته می‌شود که ضخامتی بین ۰/۵-۰/۱ میلی‌متر داشته باشد و روکش قلع آن در بازه ۲/۸-۱/۷ گرم در مترمربع (معادل ضخامت ۰/۴ تا ۲/۵ میکرومتر) روی هر کدام از سطح داخلی و خارجی آن باشد. ضخامت این محصول بر اساس اختلاف در وزن روکش قلع روی هر صفحه از آن تقسیم‌بندی می‌شود. مشخصات اصلی این ورق به شرح زیر است:
تولید فولاد پایه
فرآیند با تولید فولاد کم‌کربن آغاز می‌شود.
نورد گرم و نورد سرد برای تولید ورق‌های نازک انجام می‌شود.
آماده‌سازی سطحی
شستشو و اسیدشویی برای حذف ناخالصی‌ها و چربی‌های سطحی
فعال‌سازی سطح فولاد برای افزایش چسبندگی قلع
قلع‌اندود کردن
روش الکترولیتی: استفاده از جریان الکتریکی برای ایجاد پوشش یکنواخت و نازک قلع بر روی سطح فولاد
روش غوطه‌وری داغ: غوطه‌ور کردن ورق فولادی در حمام مذاب قلع
پایان‌کاری و تست کیفیت
آنیلینگ برای بهبود ویژگی‌های مکانیکی
پوشش‌دهی با لاک و روغن برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی
آزمایش‌های ضخامت، چسبندگی و مقاومت خوردگی
عنصر
درصد ترکیب
آهن (Fe)
98 – 99%
قلع (Sn)
0.1 – 1.5%
کربن (C)
0.02 – 0.12%
فسفر (P)
0.015 – 0.05%
سیلیکون (Si)
0.02 – 0.1%
مزایا:
مقاومت بالا در برابر خوردگی به دلیل پوشش قلع
ظاهر زیبا و براق، مناسب برای بسته‌بندی مواد غذایی
امکان بازیافت و استفاده مجدد
انعطاف‌پذیری بالا، مناسب برای کاربردهای مختلف
مقاومت شیمیایی مناسب در برابر برخی اسیدها و نمک‌ها
معایب:
هزینه تولید بالا به دلیل استفاده از قلع خالص
محدودیت دمایی: در دماهای بالا، قلع خاصیت خود را از دست می‌دهد.
احتمال ایجاد خراشیدگی که منجر به خوردگی فولاد پایه می‌شود.
صنعت بسته‌بندی:
تولید قوطی‌های کنسرو، نوشیدنی‌ها و سایر بسته‌بندی‌های غذایی
پوشش‌های مقاوم در برابر زنگ‌زدگی در صنایع غذایی
صنعت خودروسازی:
قطعات کوچک خودرو که نیاز به محافظت در برابر خوردگی دارند.
لوازم خانگی:
تولید بدنه و قطعات داخلی لوازم خانگی مانند یخچال و اجاق‌گاز
صنعت برق و الکترونیک:
تولید سیم‌های لحیم‌کاری
استفاده در قطعات مقاوم در برابر خوردگی
این دسته از محصولات با تبعیت از استانداردهای ملی و بین المللی تولید می‌گردند از جمله استانداردهای تدوین شده برای تولید ورق قلعی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
افزایش کاربرد ورق قلع‌اندود در صنایع مختلف به دلیل مقاومت و انعطاف‌پذیری بالا
ورق قلع‌اندود به دلیل ویژگی‌های برتر خود، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مقاومت بالا در برابر خوردگی گرفته تا انعطاف‌پذیری بالا، همه این خصوصیات باعث محبوبیت این ورق در کاربردهای مختلف شده‌اند. با توجه به نیاز روزافزون به مواد مقاوم در برابر خوردگی، تولید و استفاده از این ورق همچنان رو به رشد خواهد بود.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نام*
ایمیل*
وبسایت
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
Δ
صفحه نخست
محصولات
تلگرام
اینستاگرام
