اهمیت استفاده از میلگرد در ساخت و ساز قابل اغماض نیست. میلگرد نقش مهمی در تقویت سازه‌های بتنی دارد و اهمیت آن اغلب نادیده گرفته می شود. در این مقاله می‌خواهیم دربارۀ روشهای زنگ‌زدایی میلگرد صحبت کنیم.
روشهای زنگ‌زدایی میلگرد، مانند سندبلاست، استفاده از اسیدها و محلول‌های زنگ‌بر یا روشهای الکتروشیمیایی، تأثیر مستقیمی بر قیمت میلگرد دارند. انتخاب روش زنگ‌زدایی مناسب نه تنها بر هزینه‌های مربوط به آماده‌سازی میلگرد تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند طول عمر و کیفیت میلگرد را نیز افزایش دهد. روشهای پیچیده‌تر و دقیق‌تر، مانند روشهای الکتروشیمیایی، معمولاً هزینه‌های بالاتری دارند که این هزینه‌ها به قیمت نهایی میلگرد می‌افزاید. بنابراین، برای بهینه‌سازی هزینه‌ها و اطمینان از کیفیت، انتخاب روش مناسب زنگ‌زدایی با در نظر گرفتن تأثیر آن بر قیمت میلگرد، اهمیت بسیاری دارد.
هنگامی که میلگرد دچار اکسیداسیون و زنگ‌زدگی می‌شود، بسیاری از افراد به دنبال روشهای علمی و مؤثر برای حذف لایه‌های اکسید آهن و بازگرداندن کیفیت سطح آن هستند.. امروزه میلگرد به صورت میله یا کلاف تولید و عرضه می شود که به طور خاص برای ایجاد مقاومت کششی اضافی به بتن طراحی شده است. استفاده از میلگرد به طور کلی برای تقویت سازه ضروری است.
میلگردها انواع مختلفی دارند: ساده، تغییر شکل یافته، و تغییر شکل با رزوه که معمولاً به آن میلگرد رزوه‌ای گفته می شود. آنها بر اساس استانداردهای اروپایی، پوشش داده‌شده با اپوکسی، گالوانیزه، فایبرگلاس، فولاد ضد زنگ، و فولاد کربنی طبقه‌بندی می‌شوند. هر نوع مزایای خاصی را ارائه می دهد که نیازهای مختلف ساخت و ساز را برآورده می‌کند.
هنگامی که آهن با اکسیژن موجود در آب، آب شور، اسیدها، یا سایر مواد شیمیایی خشن تماس پیدا می‌کند، دچار واکنشی می‌شود که فرآیند زنگ‌زدگی را آغاز می‌کند. همان طور که اکسید آهن از سطح فلز جدا می‌شود، مولکول‌های آهن جدید را در معرض محیط قرار می‌دهد و واکنش را تداوم می‌بخشد. در نهایت، مناطق بزرگ زنگ تشکیل می‌شود که می تواند به زوال کل ساختار فلزی منجر شود. زنگ نه تنها رنگ فلز را تغییر می‌دهد، بلکه منجر به فرسایش، پوسته پوسته شدن، ضعیف شدن، و خوردگی سطح فلز می‌شود.
زنگ زدگی به دو دستۀ اصلی تقسیم می‌شود: سودمند و مضر. در نوع سودمند یک لایۀ مفید روی سطح فلز تشکیل می‌شود که از ادامۀ فرآیندهای تخریبی در لایه‌های زیرین جلوگیری می‌کند. با این حال، لایه‌ای که به‌طور مضر شکل می‌گیرد، به‌عنوان عامل تخریب شیمیایی شناخته می‌شود و نیاز به توجه فوری دارد، زیرا موجب خوردگی و تخریب فلز خواهد شد.
در واکنش‌های شیمیایی که منجر به زنگ‌زدگی می‌شود، ترکیب شیمیایی آهن تغییر می‌کند و منجر به خوردگی سطح فلز می‌شود. هنگامی که زنگ به‌سرعت از سطح فلز پاک نمی‌شود، به‌تدریج در لایه‌ها نفوذ و به مرور زمان آنها را خراب می‌کند. این خرابی می‌تواند آسیب قابل توجهی به فلز وارد کند.
زنگ‌زدگی میلگرد به دلیل فرآیند خوردگی، مشکلات قابل توجهی برای بتن ایجاد می‌کند. خوردگی میلگرد منجر به کاهش ظرفیت تقویت کنندگی آن در بتن می‌شود، که این امر می‌تواند به کاهش دوام و عمر مفید سازه منجر گردد. هنگامی که میلگرد دچار زنگ‌زدگی می‌شود و در بتن قرار می‌گیرد، انبساط ناشی از زنگ‌زدگی میلگرد می‌تواند منجر به بروز مشکلات ساختاری در بتن گردد. این انبساط باعث ایجاد فشارهای داخلی درون بتن می‌شود که می‌تواند منجر به تشکیل ترک‌ها، تغییر شکل‌های نامطلوب و در نهایت کاهش ظرفیت باربری و استحکام سازه گردد.شود.
به‌علاوه، میلگرد زنگ‌زده ممکن است به دلیل خوردگی و تخریب درازمدت، باعث کاهش عمر مفید سازه و ایجاد مشکلات ایمنی و عملکردی شود. بنابراین، رفع زنگ‌زدگی میلگرد در ابتدای کار، از اهمیت بسیار برخوردار است تا از ایجاد مشکلات جدی در سازه و بتن جلوگیری شود.
استفاده از برس فلزی و سمباده یکی از ساده ترین روش های رفع زنگ زدگی میلگرد است. این روش معمولاً برای زنگ زدگی سطحی و کمتر شدید میلگرد است. با این حال، باید توجه داشت که این روش ممکن است زمان بیشتری را نسبت به روش های دیگر اختصاص دهد و برای تعداد زیادی میلگرد، زمان و نیروی کاری بیشتر نیاز داشته باشد.
در مواردی که زنگ زدگی میلگرد عمیق‌تر یا درون بتن دارد، این روش ممکن است کارایی کمتری داشته باشد و بتواند برای حذف کامل زنگ زدگی کند. برای مواردی که زنگ زدگی میلگرد به طور جدی و شدید اتفاق افتاده است، استفاده از روشهای مکانیکی یا ترکیبی از عوامل مؤثرتر و مکانیزمی تر خواهد بود.
سند بلاست و شات بلاست دو روش مشابه از زیرمجموعه‌های روش ساب‌پاشی هستند که از مواد طبیعی برای پاکسازی و رفع زنگ‌زدگی میلگرد استفاده می‌کنند. این روش‌ها در مقایسه با روشهای شیمیایی معمولاً از ریسک کمتری برخوردارند و احتمال تغییر در خواص شیمیایی و مکانیکی میلگرد را کاهش می‌دهند.بزرگ‌ترین تفاوت بین شات بلاست و سند بلاست در استفاده از مواد مختلف برای پاکسازی است. شات بلاست از ساچمه‌های سیلیسی (مانند سنگ‌های سیلیسی) برای پاکسازی استفاده می‌کند که بیشتر ِ زنگ‌زدگی را از جا می‌کند. این باعث می‌شود که شات بلاست نسبت به سند بلاست محبوب‌تر باشد. استفاده از شات بلاست به طور معمول بیشتر از سند بلاست است.
علاوه بر این، نکته مهمی که باید مدنظر قرار گیرد این است که این دو روش ممکن است به دلیل تولید ذرات ریز معلق در هوا، نظیر سیلیس، برای سلامت انسان خطرات جدی به همراه داشته باشند. بنابراین، اجرای این فرآیندها باید با رعایت کامل اصول ایمنی و استفاده از تجهیزات حفاظتی فردی صورت گیرد تا از اثرات زیان‌بار و خطرات ناشی از استنشاق ذرات مضر جلوگیری شود.
استفاده از لیزر به طور کلی یکی از روشهای سریع‌تر و دقیق تر برای رفع زنگ‌زدگی میلگرد است. اما این روش هزینه‌بر و نیازمند به نیروی متخصص است. دستگاه لیزر نادرست ممکن است به میلگرد آسیب برساند، بنابراین نیاز به تخصص و دقت بالا در انجام این روش وجود دارد.
از لیزر معمولاً برای رفع زنگ‌زدگی میلگرد و کاربردهای مواد فلزی و انجام کارهای دقیق استفاده می‌شود. این روش به دلیل دقت و کنترل زیاد، مناسب برای محدوده‌های ضخیم و عریض فلزات است، و بر روی میلگرد بسیار کمتر از روشهای دیگر استفاده می‌شود.
لیزر می‌تواند بر روی مواد فلزی مختلف مانند مس نیز کاربردهایی داشته باشد. با همۀ این‌ها، قیمت بالا و نیاز به تجهیزات گرانقیمت و نیروی متخصص، این روش را به عنوان گزینه گرانقیمت‌تری نسبت به روشهای دیگر برای رفع زنگ‌زدگی میلگرد معرفی می‌کند.
استفاده از مواد شیمیایی برای رفع زنگ‌زدگی میلگرد، از جمله روشهای کم‌هزینه و کارآمد است. یکی از مؤثرترین محلول‌های شیمیایی برای این کار، ترکیب اسید اگزالیک و آب است که به آن معمولاً «محلول رفع زنگ میلگرد» یا «محلول اسیدی» نیز گفته می‌شود.
این روش قادر است زنگ‌زدگی میلگرد را به‌طور کامل از بین ببرد، اما برای تکمیل فرآیند، زمان و دقت زیادی مورد نیاز است. معمولاً برای حذف کامل زنگ‌زدگی، میلگردها به مدت چند روز در محلول اسیدی قرار می‌گیرند تا اسید بتواند به‌طور مؤثر زنگ‌زدگی سطحی را از بین ببرد.
پس از اتمام این فرآیند، برای حذف باقی‌ماندۀ اسید از روی میلگرد و جلوگیری از خوردگی دوباره، اغلب از محلول بی‌کربنات سدیم یا مواد مشابه استفاده می‌شود. این کار باعث می‌شود اسید کاملاً از روی میلگرد خارج شود و احتمال خوردگی دوباره را کاهش دهد.
بزرگ‌ترین مزیت این روش، توانایی آن حذف زنگ‌زدگی‌های قدیمی و حتی سنگین است. با این حال، نیاز به زمان و دقت برای تکمیل فرآیند، از جمله محدودیت‌های آن به شمار می‌آید. علاوه بر این، ممکن است نیاز به مقادیر قابل توجهی آب داشته باشد و مستلزم ارزیابی دقیق برای جلوگیری از خطرات ناشی از استفاده از مواد شیمیایی است.
روش واترجت از آب فشار قوی برای از بین بردن لایه‌های زنگ‌زدگی از روی میلگرد استفاده می‌کند. این روش معمولاً به عنوان یکی از روشهای سریع‌تر برای حذف زنگ میلگرد شناخته می‌شود. دستگاه واترجت شامل مخزن آب، پمپ فشار قوی، شلنگ فشار قوی، فیلتر، و گان است.
ویژگی اصلی این روش، سرعت و تأثیر بالای آن است که می‌تواند لایه‌های زنگ‌زدگی را به‌سرعت و با اثربخشی از سطح میلگرد بردارد. همچنین، واترجت معمولاً مواد شیمیایی و مکانیکی میلگرد را تغییر نمی‌دهد و از این نظر روشی نسبتاً ملایم محسوب می‌شود.
این روش ممکن است نیازمند نیروی کار متخصص باشد. همچنین، هزینه‌های مصرف آب و انرژی برای ایجاد فشار لازم در دستگاه واتر جت و همچنین نگهداری آن، می‌تواند به‌طور قابل توجهی هزینه‌بر باشد. با این وجود، به‌دلیل سرعت و کارایی بالای این روش در حذف زنگ‌زدگی، واتر جت به‌عنوان یک گزینه مؤثر و کارآمد و بهینه برای پاکسازی میلگرد شناخته می‌شود.
هر یک از این روش‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. و بسته به شرایط و نوع زنگ‌زدگی، یکی از آن ها ممکن است بهترین گزینه باشد. انتخاب روش مناسب برای حذف زنگ‌زدگی به نوع و مقدار زنگ‌زدگی وابسته است، و هزینه و محیط و زمان صرف‌شده و ….. باید مورد توجه قرار گیرد.
پوشش‌دهی محافظتی: استفاده از رنگ‌ها، رنگ‌های محافظتی، درمان‌های محافظ ضد زنگ، و کفپوش‌هایی که فلزات آهنی از مخازن و لایه‌های بیرونی محافظت می‌کنند.
فرآیندهای گالوانیزه کردن: فرآیند گالوانیزه کردن فلزات آهنی با پوشش زینک به طور خودکار از زنگ‌زدگی آهن جلوگیری می‌کند.
فولادهای ضد زنگ: استفاده از فولادهای ضد زنگ مثل فولادهای 304 و 316 که حاوی کروم هستند و باعث مقاومت بیشتر در برابر زنگ‌زدگی می‌شوند.
تهویه و خشک نگه داشتن محیط: خشک نگه داشتن محیط و جلوگیری از تماس مستقیم آب با فلزات آهنی می‌تواند از زنگ‌زدگی جلوگیری کند.
نظافت و مراقبت دوره‌ای: پاک کردن و نظافت دوره‌ای سطوح فلزی می‌تواند در جلوگیری از اسیدی شدن آن مفید باشد.
روشهای شیمیایی: استفاده از مواد ضد زنگ، روغن‌ها، یا مواد پوشش‌دهنده برای محافظت از سطوح فلزی.
استفاده از ترکیبی از این روش‌ها و نگهداری و مراقبت دوره‌ای می‌تواند از زنگ زدن فلزات آهنی جلوگیری کند.
معروف ترین آنها، آیین‌نامه بتن ایران (آبا) و مؤسسۀ بتن آمریکا (ACI) هستند.
روشهای مؤثر زنگ‌زدایی میلگرد و اهمیت انتخاب روش مناسب در سازه‌ها
روشهای زنگ‌زدایی میلگرد شامل استفاده از روشهای مکانیکی مانند سندبلاست و برس سیمی، روشهای شیمیایی مانند استفاده از اسیدها و محلول‌های زنگ‌بر، و روشهای الکتروشیمیایی مانند فرآیندهای حفاظت کاتدی می‌شود. هر یک از این روش‌ها با توجه به نوع زنگ‌زدگی، شرایط محیطی، و نیازهای پروژه انتخاب می‌شوند.
برای حفظ کیفیت و استحکام سازه‌ها، انتخاب روش مناسب زنگ‌زدایی میلگرد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا زنگ‌زدگی میلگردها می‌تواند به تضعیف ساختار و کاهش عمر مفید سازه‌ها منجر شود.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نام*
ایمیل*
وبسایت
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
Δ
صفحه نخست
محصولات
تلگرام
اینستاگرام
